Dag 110 - Paasdialoog

Wat vieren we nou eigenlijk met Pasen?
Een lekker dagje extra vrij, eieren zoeken en beschilderen met de kinderen of het eten van ontelbare chocolade-eitjes.  Dit is de betekenis die Pasen voor de meeste mensen heeft. Maar wat vieren we nou precies met Pasen? Hoe is het ontstaan en waarom eten we eieren tijdens deze feestdagen?
Pasen is een belangrijk christelijk feest. Jezus stond op uit de dood en dat wordt gevierd. Er wordt geloofd dat hij stierf op Goede Vrijdag en na drie dagen weer opstond uit de dood.
Natuurlijk werd Pasen ook gezien als een lentefeest. De lente breekt aan en de tijd van schaarste van landbouwproducten door de winter is voorbij.

Voor mij persoonlijk is Pasen zoeken naar de verbinding tussen dialoog en religies, meer dan alleen de christelijke. Mooi dat ik het artikel tegenkwam: Dialoog tussen Joden en christenen Een praktijkvoorbeeld, van Kees Jan Rodenburg. Verbinding, ontmoeting. luisteren, zoeken, maar vooral verdraagzaamheid anders-denkenden te horen, met respect.

" Een van de hoogtepunten van onze reis was een ontmoeting met rabbijnen in opleiding van het Schechter

Instituut. Daar was wel het een en ander aan voorafgegaan. Ik volg al enkele jaren lessen aan deze opleiding en ben er daardoor bekend. Vanuit dat vertrouwen kwam het idee van een gezamenlijke studieochtend op.

Dan komt de vraag hoe je zo’n ontmoeting vormgeeft. We deelden de mening dat een ontmoeting niet moet blijven steken bij vriendelijke woorden. Daarom kozen we ervoor allebei een deel van de ochtend voor te bereiden en een duidelijke Joodse en christelijke inbreng te hebben. Als gespreksmethode kozen we voor wat chevroeta heet. De term is afgeleid van chaver, vriend. Chevroeta houdt in dat je met een paar anderen een tekst bestudeert door vragen te stellen en samen antwoorden te zoeken.

De ontmoeting was bijzonder, omdat er aan beide kanten nieuwsgierigheid was en de onbevangenheid om te spreken en vragen te stellen. Het gesprek ging niet over bijzaken, maar over de heilige geschriften en hoe we daarmee leven. Door de keuze van het thema werd ons als christenen ook gevraagd naar de betekenis van Jezus Christus voor ons en konden we anderzijds vragen naar het Joodse geloof en leven.

Toch mag duidelijk zijn dat een uitwisseling niet eenvoudig is. Joden en christenen beginnen op een heel verschillende manier aan het gesprek. We gebruiken verschillende begrippen, hebben verschillende boeken naast het Oude Testa­ment en hebben onze eigen wijze van omgaan met onze teksten en traditie. Daarnaast hebben we onze eigen ideeën over elkaar.

Wat maakt eigenlijk een gesprek tot een goede ontmoeting? Dat hangt ervan af wie precies deelnemen aan een ont­moeting, wat de intenties zijn en hoe vaak je elkaar kunt spreken. Onze ontmoeting was een eerste kennismaking met elkaar als gelovigen. Dat was vrij eenvoudig te organiseren. We kenden elkaar nauwelijks, woonden in verschillende landen en zouden elkaar maar een keer spreken. Een dialoog wordt anders als die uit een serie gesprekken bestaat. Of als de deelnemers op een of andere manier moeten leren samenleven en negatieve ervaringen met elkaar moeten overwinnen. Dat speelde voorheen in de dialoog tussen kerk en synagoge een grote rol. Een voorbeeld uit onze tijd is het gesprek tussen Joden, christenen en moslims in Israël. Zij moeten leren leven met de pijn van het verleden en de wens een betere samenleving te bouwen.

Van mens tot mens

Martin Buber heeft de dialoog eens omschreven als het gesprek tussen de ene openhartige mens en de andere open­hartige mens. Alleen als naast het verstandelijk of theologische ook het emotionele meedoet kan zo’n ontmoeting van mens tot mens plaatsvinden. Er moet dan een thema op tafel liggen dat beide gesprekspartners echt raakt.

Dialooginstanties benadrukken dat iedere deelnemer voor zichzelf moet spreken. In de dialoog gaat het niet om religie, maar om geloof. Niet een theoretisch gesprek over wat dé traditie of wat hét christelijk geloof zegt is van belang, maar een uitwisseling over wat ik als gelovige denk, voel, ervaar. Een andere regel voor de dialoog is daarvan afgeleid. Deze houdt in dat ik als gelovige probeer werkelijk getuige te zijn van de kern van mijn geloof en leven. Het gaat niet om mooipraterij of het achterhouden van een deel van mijn overtuigingen, maar juist om wat voor mij centraal staat.

In die ontmoeting van mens tot mens komt iets van het geheim van het leven naar voren. Toegespitst op Joden en christenen: beide leven voor het aangezicht van dezelfde God en Vader. Dat is misschien verstandelijk moeilijk te begrijpen gezien alle verschillen. Desondanks is dat de manier waarop Joden en christenen zichzelf zien. In de dialoog gaat het erom dat we willen ontdekken wat dat betekent.

Kwetsbaarheid

Protestanten hebben hier veel te leren. Voor hen staat vaak de verspreiding van de boodschap van Jezus Christus centraal. De dialoog biedt de mogelijkheid voor een intensief gesprek over de kern van het Evangelie, maar niet voor evangelisatie. Wat de ontmoeting bij de ander uitwerkt kan ik niet sturen, het ligt in Gods hand. Ik kan wel oprecht getuige zijn en als christen even oprecht geïnteresseerd zijn in mijn Joodse gesprekspartner.

Iets anders dat we moeten leren is open te zijn voor vragen over onszelf. Dialoog is geen veilige monoloog over al onze zekerheden, maar een manier om onze binnenkant te laten zien, zowel de overtuigingen als de vragen. Dat is niet altijd makkelijk. Je wordt als gelovige kwetsbaar en dat kan onzeker maken. Ik heb soms het vermoeden dat hierin de werkelijke belemmering van veel christenen ligt om het gesprek met anderen aan te gaan.

Denkend vanuit het Evangelie komt bij mij twee vragen op. Ten eerste: was het niet juist God de Vader die zich kwetsbaar maakte door onder ons te komen wonen? Als Hij dat risico heeft genomen, dan vraagt Hij ons misschien wel Hem daarin te volgen. En te tweede: hoe kunnen we Jezus’ ontmoetingen met anderen het beste typeren? Was dat evangelisatie of hadden zijn gesprekken meer iets van een dialoog. Of beide ineen?"

Investeren in durven kwetsbaar te zijn zet uiteindelijk de deur open voor de dialoog.
Dialogisch Pasen gewenst!

(Bron: Dialoog tussen Joden en christenen Een praktijkvoorbeeld )