Dag 137 - De kracht van de dialoog, een persoonlijke impressie

Dank zij Kees Voorberg kan ik een impressie met jullie delen van Marian Dijksman die de in december de tweedaagse workshop "De Kracht van de Dialoog" volgde. Deze werd en wordt georganiseerd door Centrum Dialoog en Samenleving met als trainers: Kees Voorberg en Hetty Oostijen.
Ik maak op deze manier ook graag PR voor zowel de workshop als de dialoogopleiding. Waardevolle ervaringen, kennis en contacten hebben deze mij opgeleverd.
Mijn reactie na de opleiding was: De opleiding is een aansluiting geweest op mijn eigen ontwikkeling betreffende de dialoog. Ik heb er ontzettend veel van geleerd, met name vanwege het zelf ervaren van verschillende posities in de dialoog en de snel veranderende ideeën en inzichten die elkaar opvolgden. Ik heb, kortom, de opleiding als erg voedend ervaren.
 Het belangrijkste wat de opleiding me gebracht heeft is een compleet nieuw perspectief ten opzichte van de dialoog. Een perspectief dat aansluit bij mijn ambities, kracht en geloof in de mogelijkheden van de dialoog. Alle behandelde stof en de lering uit alle praktijkmomenten hebben aansluitingsmogelijkheden bij mijn dagelijkse werk met de dialoog. Het is de veelheid van alle stof en momenten die je een arsenaal aan toepassingsmogelijkheden biedt waardoor je nog gedifferentieerder met de dialoog aan de slag kunt. 
Maar nu naar het workshop-verslag van Marian!

"Nieuw was de dialoog voor mij zeker niet. Ik ben drie jaar actief betrokken geweest bij de Dag van de Dialoog in Deventer, aanvankelijk als dialoogbegeleider, later verzorgde ik bovendien de public relations. Tijdens die periode heb ik goed kunnen proeven wat dialoog betekent.
Ik volgde enkele korte praktische trainingen en begeleidde in die tijd jaarlijks een dialoogtafel. De dialoog vroeg van mij een aantal nieuw te ontwikkelen vaardigheden, waardoor ik met grote nieuwsgierigheid uitkeek naar het proces. Als ik terugblik op die verschillende dialoogtafels constateer ik vooral dat er meer rust in mijn eigen opstelling is gekomen. Juist die rust geeft alle ruimte voor het ontstaan van betekenisvolle persoonlijke verhalen.
Wat mij aantrekt in dialoog? Een goede dialoog faciliteert echte ontmoetingen, waardoor op heel directe, open wijze gevoelens en ideeën kunnen worden gedeeld. Steeds opnieuw ben ik gegrepen door de momenten van ontroering die tijdens deze persoonlijke ontmoetingen ontstaan. De inkijk in het gedachtegoed van de ander maakt dat de vaak onbewust aanwezige beelden over die ander, gaan verschuiven. Zo ontstaan nieuwe beelden waardoor we anderen veel beter zien en begrijpen. En vooral dat laatste vind ik van onschatbare waarde.
Mijn groeiende belangstelling bracht me ertoe op zoek te gaan naar verdiepende cursussen, waarbij het aanbod van Centrum Dialoog en Samenleving snel in beeld kwam. Ik kijk er naar uit om te starten met de uitgebreide Training Dialoogbegeleider komend half jaar. Als een soort opmaat volgde ik nu eerst de tweedaagse workshop, waarvan hieronder een persoonlijke impressie te lezen valt.

De kracht van het laten
Op dinsdagochtend 10 december startte ik vol enthousiasme met de workshop. Bij het incheckgesprek, tevens de eerste ronde van de workshop, bleek dit gevoel bij alle deelnemers in dezelfde mate aanwezig. Sommigen benoemden zelfs een vakantiegevoel, een gevoel van luxe om iets nieuws te mogen leren, nieuwsgierigheid, een feestgevoel of een ontdekkingsreis.
Ons gedeelde enthousiasme vermeerderde zich, door ieders verhalen, waardoor bij mij even het beeld opkwam van een groep kinderen op schoolreis die liefst zo snel mogelijk de speeltuin in wil rennen. Kortom, een positieve starthouding van een - zo te zien -  aantrekkelijke groep mannen en vrouwen, die samen verwachtingsvol aan iets nieuws begint.
Zo opgewekt als we begonnen, zo tegenovergesteld was de sfeer een paar uur later. Aan het eind van de ochtend vielen grote verschillen binnen de groep op. Verschil in tempo van formuleren, spreken, van verwerking, van energie. Was dit het verschil tussen de doeners, de denkers, de lachebekken, de bedachtzame onderzoekers, de introverten, extraverten?  Het resulteerde in ieder geval in verschillende behoeftes en zelfs irritaties. Het voelde alsof mijn energie onder mijn stoel lag.
Tijdens de eerste dialoogoefening opperde een deelnemer om direct concreet te worden en een stevig maatschappelijk relevant onderwerp als uitgangspunt voor de dialoog te kiezen. Zij wenste daarbij directe feedback en informatie van de trainers. Leren wilde ze, liefst zo duidelijk en snel mogelijk. Ik kon me daar helemaal bij aansluiten. Een wens om de energie hoog te houden, het tempo wat op te voeren om vooral zoveel mogelijk te kunnen doen en te leren. Vooral dat laatste kon me niet snel genoeg gaan. Eén deelnemer merkte op dat zij nog niet wist of zij kon blijven zitten, zo moeilijk was het tempo voor haar. Een ander vroeg zich af of er ook gelachen mocht worden? Dit is natuurlijk mijn weergave van de situatie en die voelde even erg ongemakkelijk. Het verloop leek geheel onvoorspelbaar. Zou er werkelijk
iemand opstappen? Het duurde even voordat duidelijk was dat niet iedereen er zo over dacht. Een groot deel van de mensen vond het namelijk prima zoals het ging. Ik keek er verbaasd van op.
Wat kan ik daar nu smakelijk om lachen, en vermoedelijk de andere deelnemers ook. Nu ik weet hoe de dagen zijn verlopen en in wat voor stemming we afscheid van elkaar hebben genomen. Wat zal dat een moeilijk moment voor de trainers geweest zijn. De extraverte, niet op hun mondje gevallen deelnemers die om vaart vroegen en logischerwijs ook als eerste dat mondje opentrokken om hun ongemak te uiten. De anderen die zich niet direct tot een mening lieten verleiden, zodat de algehele groepstemperatuur enige tijd onmeetbaar bleef. Wat een inzicht ook. Misschien de meest waardevolle van de laatste maanden.
Terwijl bij aanvang toch zeer duidelijk het woord vertraging op de muur stond vermeld. Evenals: Dialoog, een wereld van vertragen.

Welkom in de wereld van de vertraging
Ik wist het, ik kon het ook. Ik had immers heel aardige feedback op mijn dialoogtafels gekregen, waarbij tot mijn voldoening meerdere keren de woorden relaxt en rust genoemd werden. Dat ik van doelgerichtheid, tempo, aanpakken en oplossen hield, daar was ik me namelijk zeer van bewust. Ik wist dan ook dondersgoed wat ik bij dialoog thuis moest laten.
Het grote verschil lag vast en zeker in de duur van de vertraging. Een dialoog van anderhalf tot twee uur of een workshop van 5 dagdelen. De dialoog als doel en tegelijkertijd als middel. De dialoog als middel om de dialoog te leren. Vertragen om te kunnen leren.
Het besef kwam ineens … bwaf … maar dit is het proces … dit is het meest waardevolle proces … dit trage aftasten van verschillende behoeftes, verschillende karakters, verschillende mensen. Dit durven laten kabbelen, dit peuren in schijnbaar stilstaand water, ik vond het briljant en het meest waardevolle onderzoek voor deze workshop De kracht van de dialoog: de kracht van het laten (gebeuren).
Na dit keerpunt, begon voor mij het leren. Het vertragen en de ander vooral zijn tempo te gunnen en daardoor zelf ook achterover te kunnen leunen. Achterover hangend op mijn stoel in plaats van op het puntje voorover gebogen te zitten, heeft me veel informatie gegeven, vooral door te ervaren, door nog beter te luisteren, door niets te willen maar gewoon te voelen en te horen. Ik vond het diversiteitsmodel boeiend, het schema van het groepsproces dat op de vloer werd uitgewerkt veelzeggend en het werken in een clan van drie personen een leerzaam geschenk. Me overgeven aan een ander tempo, was het moeilijkste, tegelijkertijd markeerde het een belangrijke punt.
Nu een volle week later, denk ik nog steeds terug aan de opmerkingen van mijn maatjes, naar onze kleine dialogen over de thema’s integriteit, solidariteit en nederigheid. Ik kijk anders naar mijzelf, naar de mensen en situaties in mijn directe omgeving. De kracht van de dialoog kende ik al. De kracht van het laten, een niet te onderschatten onderdeel ervan, heb ik deze dagen heel sterk zelf ervaren.
Ik heb dit jaar acht weken een solowandeltocht gemaakt, die mij veel geleerd heeft. Ook mijn diverse werkzaamheden en avontuurlijke, wat ongewone, leven bieden mij voortdurend levenslessen. Daar bovenop heeft deze training me kostbare inzichten gegeven. Ik ben daarvoor dankbaar en kijk opnieuw met veel enthousiasme uit naar de komende training van twaalf dagen. Ongetwijfeld zal ik ook dan moeten stoeien met mijn energieke instelling. Het vertragen is mij echter ook lief geworden. Het niet ingrijpen, het niets doen.
Ik begin alvast te fantaseren over de ontwikkeling van mijn eigen stijl straks als dialoogbegeleider, gebaseerd op mijn dynamiek, karakter en levenservaring. Naast de training verheug ik me daarom ook al op die persoonlijke invulling.
Deze workshop is een echte aanrader voor al die mensen die steeds sneller moeten samenwerken en elkaar daarbij gaandeweg kwijtraken. Daarnaast lijkt me deze workshop zeer bruikbaar voor teamleiders die de dialoog als verbindend element willen gebruiken.
Ik dank Kees en Hetty hartelijk voor de inbreng van hun gedegen kennis en ervaring, hun moed en vertrouwen om te kunnen laten. En mijn clangenoten Adriaan en Francien voor hun wijze verhalen.
Marian Dijksman, Sparringpartner, Lopenderwijs.

Deelnemer Workshop De Kracht van de Dialoog, 10 en 11 december 2013.
Voor informatie en opleidingen zie   www.dialoogopleiding.nl
.

Dag 136 - Teamontwikkelruimte en dialoog, een visie

Een boeiende avond was het. Zeer gastvrij en super verzorgd was de organisatie en met een club van rond de 50 mensen hoorden we de presentatie van Karin en gingen daarna in sub-groepen "spelen" met de kaarten die werken met teamontwikkelruimte inzichtelijk maken (optioneel).

Ik had me al verdiept in de materie en sterker nog; ik heb er uitgebreid mee geëxperimenteerd (met medeweten van de deelnemers) en is het is boeiend fenomeen om mee aan de slag te gaan.
Wat ik zelf nog een plek moet geven is dat reflectie wel bij dialoog hoort, maar losgekoppeld is. Toekomst creëren kan ook vanuit dialoog. Denk voor beide aan de reflectieve dialoog en generatieve dialoog, die we eerder de revue hebben laten passeren. Hieronder de uitleg van Karin over de dilemma's in de ontwikkelruimte die laten zien dat er een spanningsveld is tussen de verschillende vormen.

Dilemma’s in de ontwikkelruimte
Van nature staan de dimensies van de ontwikkelruimte deels op gespannen voet met elkaar. Eigenlijk zijn er twee oriëntaties te onderscheiden: een oriëntatie op de uitkomst (toekomst creëren en organiseren) en een oriëntatie op betekenisgeving (reflecteren en dialoog voeren)

(Coenders, 2008; Derksen e.a., 2011).

 Het kader ‘Oriëntatie en Activiteiten’ geeft een beeld van het type activiteiten dat teamleden in die beide oriëntaties verrichten, en hoe deze tegenstrijdig kunnen zijn ten opzichte van elkaar. Teams met een sterke oriëntatie op de uitkomst, zijn actiegericht en komen snel tot oplossingen.
Ze doen vaak meer van hetzelfde, waardoor ze uiteindelijk hun vraag nog niet echt hebben opgelost
(zoals het eerder beschreven team Personeel en Opleidingen). Of ze doen veel meer dan nodig is voor het resultaat dat ze beogen (zoals de opsporingsteams in de inleiding). Teams met een sterke oriëntatie op betekenisgeving zijn onderzoekend en creatief en bedenken veel goede vragen en oplossingen. Zij hebben echter moeite om hun ideeën af te maken en in praktijk te brengen.
Beide oriëntaties zijn belangrijk en even hard nodig, het vraagt om balans (zie ook De Caluwé & Vermaak, 2008; Kahane, 2010). Wat betekent dan balans? Het gaat niet om de kwantiteit, maar vooral om de kwaliteit van de aandacht per dimensie en er is geen (vaste) volgtijdelijkheid.

Meestal spelen meerdere dimensies tegelijkertijd een rol. Bijvoorbeeld: ‘Hoe zullen we verdergaan, want we hebben nog maar een half uur?’ Dit is organiseren en dialoog voeren. Of: ‘Voor wie beogen we welk resultaat? Wat wil onze subsidieverstrekker, wat wil onze klant en wat willen we zelf eigenlijk bereiken?’ Dit is een combinatie van toekomst creëren, reflecteren en dialoog voeren.
Wanneer is het slim om als team juist te focussen en te versnellen, en wanneer is het beter om nog verder te vertragen en te verbreden? Helaas is er geen kant-en-klaar recept wanneer een team wat moet inzetten. Wel is er een manier van werken ontwikkeld , die teams helpt om hier gezamenlijk gemakkelijk keuzes in te maken. Verder speelt leiderschap een cruciale rol in de keuzes die teams maken. Met leiderschap wordt bedoeld: een invloedsproces, waarbij minimaal een volger en een leider betrokken zijn.

Leiderschap en ontwikkelruimte

Het creëren van ontwikkelruimte vraagt van leiders dat zij ervoor zorgen dat hun team aandacht besteedt aan alle vier de dimensies van de ontwikkelruimte. Dat is voor één persoon heel erg moeilijk. In de cases van het onderzoek blijkt dat de persoonlijke voorkeur van de (informele) leider op de dimensies dominant is in het team. Eén (informele) leider in een team belemmert het in balans brengen van de vier dimensies en daarmee dus het creëren van ontwikkelruimte. Met name om die reden lijkt gedeeld leiderschap het creëren van ontwikkelruimte het meest te ondersteunen. Bij gedeeld leiderschap is leiderschap niet meer een taak van één persoon, maar een proces dat door het hele team wordt uitgevoerd.
In de literatuur worden steeds meer vraagtekens geplaatst bij het individuele perspectief op leiderschap,
zeker door de toenemende complexiteit van organisaties en hun vraagstukken (zie o.a. Cox, Pearce & Perry, 2003; Von Krogh, Nonaka & Rechsteiner, 2011; Vermaak, 2009).
Kortom, redenen genoeg om te streven naar gedeeld leiderschap in teams die werken aan een complexe verandering, verbetering of vernieuwing. Onder gedeeld leiderschap verstaan we dat elk teamlid actief participeert in het leiderschapsproces.

zoals ook eerder gezegd schijf ik met Kees Schilder nu over samensturing, leiderschap en dialoog en je zou verwachten dat deze "methode" aan zou sluiten, maar ik zie het nog niet helder. Kan gebeuren. Ik heb in ieder geval met Karin afgesproken dat we elkaar gaan ontmoeten en zal dan de vragen weer aan de orde laten komen. Zeker de moeite waard om te bezoeken op www.teamontwikkelruimte.nl om veel informatie krijgen, met hun gratis app aan de slag te kunnen en mij weer van reacties te kunnen voorzien :-)
Voor nu, a domani!

Dag 135 - Dialoog voeren als belangrijkste communicatievorm om teamontwikkelruimte te creëren

Nog een uurtje wachten in het zonnetje in Groenekan, waar ik straks bij EMC een avond mag bijwonen over het creëren van ontwikkelruimte voor innovatieve teams. Dialoog speelt daar een belangrijke rol in. Ik heb er in een eerder blog al over geschreven, maar ben nu op zoek naar de verdieping.

De nieuwsgierigheid om hier naar toe te gaan is omdat het nauw aansluit bij de inhoud van het boek dat Kees en ik aan schrijven zijn over leidinggeven en samensturing.

Karin Derksen legt straks uit hoe Teams die werken aan innovatieve ontwikkelruimte deze kunnen realiseren.

Hoe maken teams die ontwikkelruimte, in de samenwerking met elkaar en hun omgeving? En op welke manier ondersteunt leiderschap

.Een blik in de reader “Ontwikkelruimte voor innovatieve teams”zegt:
Werk wordt alsmaar complexer en dat vraagt om continue verandering, vernieuwing en verbetering. Organisaties werken daartoe steeds meer met teams, waarin elk teamlid zijn eigen expertise, kennis en ervaringen inbrengt. Als ze goed samenwerken kunnen ze die complexe uitdagingenveel beter aan (Goleman, Boyatzis & McKee, 2002). Echter met de juiste mensen in het team is het nog niet vanzelfsprekend dat de diversiteit in het team productief wordt gemaakt; daarvoor hebben teams ontwikkelruimte nodig (Coenders, 2008; Derksen, de Caluwé & Simons, 2011). Ontwikkelruimte is een sociale ruimte, die teams in interactie met elkaar en hun omgeving maken. In de optimale ontwikkelruimte voelen teamleden zich vrij en uitgenodigd om hun kennis, ervaringen en ideeën met elkaar te delen. Die ruimte daagt uit en is tegelijkertijd veilig; teamleden voelen zich vrij om risico’s te nemen en te experimenteren (Edmondson, 1999). Teams maken ontwikkelruimte in de interactie met elkaar en hun omgeving. In de optimale ontwikkelruimte voelen teamleden zich vrij en uitgenodigd om hun kennis, ervaringen en ideeën met elkaar te delen. De ontwikkelruimte is heel dynamisch en kan per moment en situatie anders worden beleefd.

De vier dimensies van de ontwikkelruimte  ‘Model voor ontwikkelruimte’ 

Ze worden hier kort toegelicht.
• Toekomst creëren gaat over de gezamenlijke stip op de horizon. Daarin stelt een team gezamenlijk een resultaat of kernvragen vast. ‘Gezamenlijk’, want persoonlijke verbinding met de kernvragen of resultaten waar je als team aan werkt, is een belangrijke voorwaarde. Een team werkt niet los van zijn omgeving, het spant zich in om toegevoegde waarde daarvoor te creëren. Een team kan toekomst creëren voor de lange termijn of de korte termijn. Dus ook: ‘Wat willen we vandaag in ons overleg bereiken?’

• Reflecteren vraagt van het team dat het vanuit verschillende perspectieven kijkt naar het vraagstuk en de oplossingen. Wat vindt onze klant of onze opdrachtgever? Past dit binnen wet- en regelgeving? Of: laten we eens kijken vanuit de ‘zonnige en de schaduwkant’. Ook
reflecteren op de samenwerking en het proces, maakt deel uit van deze dimensie. Het is een meer beschouwende, onderzoekende dimensie.

• Organiseren gaat over de zaken geregeld krijgen. Heldere afspraken maken met elkaar. Het coördineren van de activiteiten die moeten worden uitgevoerd: wie doet wat, wanneer, hoe en met welke middelen? Ook een belangrijk aspect is het organiseren van (tijdige) betrokkenheid van relevante partijen buiten het team.

• Dialoog voeren is de belangrijkste communicatievorm om ontwikkelruimte te creëren. Actief luisteren en goed (kritisch) doorvragen op de inbreng en ideeën van andere teamleden, echt willen begrijpen wat een ander bedoelt, is cruciaal voor het creëren van ontwikkelruimte. Het vragen van feedback aan elkaar en aan de omgeving maakt hier ook deel van uit.

Morgen geef ik mijn reactie op de avond en het model. Buonanotte.

Dag 134 - Think more en I don't know

Trots lees ik het gastblog van dochter en vrouw terug. Dialoog als wezenlijk onderdeel van ons leven en gezin. Blij trots ben ik ook dat mijn dochter straks doorstroomt naar het eerste Christelijk Lyceum in Haarlem. Onze verwachting was dat Lucia zou doorstromen naar het Voortgezet Onderwijs in de vorm van de Vrije school omdat zij ook daarin basisonderwijs heeft genoten. Bij binnenkomst in het ECL was voor Lucia de keuze gemaakt. Dit was haar volgende school. waarom? Het voelt goed pap. Klaar!

De school voelt inderdaad goed en helemaal toen ik een artikel tegenkwam op 'Het Kind", een platform waarop onderwijsbetrokkenen theorie en praktijkverhalen met elkaar verbinden en delen, op bijeenkomsten en online op www.hetkind.org.
Het was een artikel van Dick van der Wateren, docent op het Eerste Christelijk Lyceum in Haarlem. Hij was aanwezig op het onderwijssymposium in Rotterdam, “Education of the Heart“, met als hoofdgast de Dalai Lama.
In zijn verslag zie ik sprankjes van de Dialoog verschijnen. Het niet-weten van Socrates, vragen blijven stellen, verder denken en bovenal dat je lef moet hebben om niet te weten, of bewust te zijn dat je slechts jouw waarheid of antwoord kent. Dit verslag doet mij nog meer geloven in de waarde van lessen Dialoog binnen het voortgezet onderwijs en de mogelijkheid deze ooit te realiseren.

'I don’t know’, is het antwoord van de Dalai Lama aan een meisje dat hem vraagt wat de wereld verwacht van de jeugd. ‘Think more’, voegt hij eraan toe. Hij zal het later nog een paar maal zeggen. Waarom is dit simpele en op het oog domme antwoord zo’n belangrijke boodschap voor het onderwijs? Dick van der Wateren verdiept zich in de eindigheid van een vast antwoord en de kracht van je eigen vragen stellen, je eigen antwoorden zoeken. ‘Als wij vinden dat kritisch denken en creativiteit tot de leerdoelen van ons onderwijs horen, moeten we consequent zijn en daarvoor ook ruimte maken in onze lessen.’

Dick van der Wateren

‘Ik weet het niet.’ Dit schijnbaar banale antwoord is een van de gedachten die ik meeneem van het bezoek van de Dalai Lama.

 Het symposium draaide om de waarden ‘Wholeness‘, ‘Relationship‘ en ‘Responsibility‘ als uitgangspunten voor onderwijs in deze tijd. Het gaat in het onderwijs om meer dan alleen meetbare waarden. Je kunt zelfs stellen dat wat werkelijk belangrijk is, niet meetbaar is.

I don’t know
Waarom is dit simpele en op het oog domme antwoord zo’n belangrijke boodschap voor het onderwijs?
Wij leraren zijn snel geneigd een uitgebreid antwoord te geven op een vraag van een leerling. Leerlingen verwachten van ons antwoorden, maar je kunt je afvragen of dat altijd een goed idee is.

Waarom is het vaak beter om te zeggen: ‘Ik weet het niet’?
In de eerste plaats weet ik niet alles en pretenderen dat ik wel alle antwoorden heb op vragen van mijn leerlingen, maakt me eerder zwakker dan sterker. Ze hebben snel door of ik hen afscheep met een half antwoord en zullen dan niet snel geneigd zijn om mij nog eens vragen te stellen over dingen die voor hen belangrijk zijn.
Als ik het niet weet, biedt ons dat de unieke mogelijkheid om samen op zoek te gaan naar een antwoord. Daar worden we allemaal wijzer van. Meestal ontdekken we dan dat een antwoord tot weer nieuwe vragen leidt, waardoor we nog meer kunnen leren. Het hoort tot de meest verrijkende en plezierige ervaringen die ik als docent heb.
Leerlingen willen graag weten wat het ‘goede antwoord’ is. Maar bestaat er wel zoiets als het ‘goede antwoord’

Think more

Een antwoord kan het einde zijn van een denkproces. Niet voor niets zei de Dalai Lama: “Think more.” Citotoetsen en eindexamens, hoe belangrijk ook, zijn vaak weinig meer dan testen van aangeleerde trucs. De kwaliteit van het denkproces of de creativiteit beoordelen is veel moeilijker en in elk geval niet op deze manier meetbaar. Als wij vinden dat kritisch denken en creativiteit tot de leerdoelen van ons onderwijs horen, moeten we consequent zijn en daarvoor ook ruimte maken in onze lessen. Toetsen en examens (en de training ervoor) mogen die dan niet in de weg staan.

“Think more” betekent ook: zoek je eigen weg, maak je niet afhankelijk van je leraar, stel je eigen vragen. Dat is wat leerlingen onafhankelijk maakt, hen leert nadenken, autonoom maakt. Het is bekend dat autonomie voor leerlingen de sleutel is tot motivatie. Hoe meer autonomie leerlingen hebben in mijn lessen, hoe meer ze gemotiveerd zijn om te leren.

Geen antwoord geven op vragen van leerlingen maakt dat niet ik als leraar hard moet werken, maar mijn leerlingen. Zie het boek van Smith en Gilbert, The Lazy Teacher’s Handbook. Mijn leerlingen vinden dat niet altijd leuk, maar uiteindelijk leren ze daar meer van dan wanneer ik alles voorkauw.

Als zelfs iemand als de Dalai Lama, die zijn hele leven heeft gestudeerd en nagedacht, kan zeggen: ‘I don’t know,’ moet ik dat ook durven. Durven toegeven dat ik niet alle antwoorden weet, erkennen dat niet alle vragen maar een antwoord hebben en vertrouwen hebben in de mogelijkheden van mijn leerlingen om over vragen na te denken.

Dat is de les van de Dalai Lama aan mij. (en aan mij!)

A domani!

Dag 133 Gastblog van Lucia, 11 jaar en Sandra (vrouw van Joop)

Mijn vader heeft vandaag geen tijd dus schrijf ik vandaag het blog.
Ik ben Lucia ik ben 11 jaar, dialoog was 1 van de eerste woorden die ik kon zeggen.
Voor mij betekent dialoog dat de mensen op de wereld gewoon met elkaar gaan praten als er een ruzie is.
Maar nu gaan veel wereldregeerders gelijk oorlog voeren en dat is niet de bedoeling!!!!
Maar je kan tijdens een dialoog natuurlijk wel je eigen mening geven, dan moet je alleen wel naar de andere zijn mening luisteren.
Het is ook belangrijk dat je elkaar uit laat praten en je elkaars mening respecteert.
Ik vond het eerst heel eng om dit blog te schrijven, maar nu gaat het eigenlijk best goed vind ik.
Mijn vader is denk ik zo goed in dialogen voeren doordat hij zo goed als altijd rustig en geconcentreerd blijft.
Dat heeft hij mij ook altijd aangeleerd, daar heb ik nu heel veel aan want als er iets gebeurt is het wel belangrijk dat je rustig blijft.
Want “als je gestrest gaat doen kan je niet meer goed nadenken”.
Nou nu ben ik er wel een beetje doorheen, dat was eigenlijk best gemakkelijk!!! :)
 (ik hoop dat jullie dit blog wel een beetje leuk vinden)
Doei dan maar hé groetjes van Lucia

Hotel Le Dialogue, Libreville- Gabon, Afrika
- van Sandra
Ik was 9 jaar, en zat daar op het terras met mijn moeder. Mijn vader werkte in Libreville gedurende 6 jaar, en wij bezochten hem.
Het liefst speelde ik op het strand voor het hotel.
Het was er zo mooi, maar het strand was bezaaid met enorme boomstammen. Die werden door de stroming meegevoerd, en ergens anders eruit gevist om verscheept te worden. Ik weet niet veel meer van die vakantie, maar ik herinner mij de geur op de markt. De prachtige vrouwen met enorme manden met marktwaar op hun hoofd.
Maar ook de blikken van de mensen, de bewoners van een dorp in het oerwoud die takken en stenen naar onze auto gooiden. Agressie. Angst. Of beide? Ik schaamde mij om “blank” te zijn. De man met malaria die langs de weg strompelde. Mijn vader die stopte en hem naar het ziekenhuis bracht. Niemand was gestopt, mensen waren bang voor besmetting. Ook weer angst.
Angst voor het onbekende, andere gewoontes, multiraciale conflicten. Het schreeuwt om dialoog.
Ik zocht zojuist op Google nog even naar het Hotel, om te zien of het er nog staat?
Wat ik vond was een You Tube filmpje waarop ik zag hoe Hotel Le Dialogue opgeblazen werd. Oeps, als dat maar niet een letterlijke “bom” onder de dialoog is.

Dag 132 -Wie goed doet, goed ontmoet en uitgstelde koffie

Soms komt er iets voorbij dat jouw ideeën over je blogbijdrage veranderen. Say no more. A domani!

Noem mij gerust naïef

ik zie het graag positief
vertrouwen is wat ik geef
verbinding is wat ik beleef

Noem mij gerust een beetje gek
ik zie het zeker niet als een gebrek
ik wil de wereld mooier maken
en anderen liefdevol raken

Noem mij gerust kwetsbaar
ik zie het als een open gebaar
ik wil wat me raakt graag delen
en zo zijn we ineens met velen

Noem mij gerust een optimist
ik zie mezelf ook als een idealist
waar ik in geloof is wat ik deel
de wereld als een prachtig geheel

Noem mij gerust wat jij wil
ik zie echt wel het verschil
ik luister naar de essentie
het draait om jouw intentie

Noem mij echt gerust wat jij wil
ik kies voor een positief verschil
en ik ken de wederkerigheid goed
wie goed doet, goed ontmoet.                Bron 4positiviteit

Lees ajb het artikel over UITGESTELDE KOFFIE, de ware ontmoeting zit in een klein hoekje of gebaar!

Dag 131 - De innerlijke dialoog dat geen Dialoog is.

Al meer dan 9000 pagevieuws!  Dank daarvoor, beste lezers. Ik zeg nu al toe dat ik de essentie van het blog ga samenvatten in een klein boekje, maar dat zal nog even op zich laten wachten. Frustrerend kom ik er steeds vaker achter dat er echt maar 24 uur in een dag zitten.
Vandaag wil ik aandacht geven aan onze innerlijke dialoog, dat eigenlijk niet met een dialoog van doen heeft. Noem het liever het warrig gebabbel vanuit het verleden, want dat is wat het volgens mij is. Ons brein is een druk baasje, dat een constante stroom van gedachten aanlevert.

We voeren bijna voortdurend gesprekken met onszelf. De verschillende kanten van jezelf zijn als stemmen die telkens weer iets te zeggen hebben over je situatie, over jezelf of over anderen. Om het circus compleet te maken, spreken deze innerlijke stemmen elkaar vaak ook nog eens tegen. Sommige van deze gedachte-stemmen willen we niet horen en deze drukken we weg. Daarmee worden ze naar het onbewuste verbannen, waar ze hun invloed indirect blijven uitoefenen. Aan andere gedachtepatronen hechten we veel waarde en deze verdedigen we met overtuiging. Weer andere gedachten kunnen we maar niet loslaten. Ook al willen we ze niet in ons hoofd hebben, we blijven ze herkauwen en erover piekeren.

Gedachten bepalen voor een belangrijk deel hoe we ons voelen en gedragen. We komen in de problemen als een negatieve gedachte een negatief gevoel veroorzaakt en dit gevoel levert dan weer een nieuwe negatieve gedachte op. Als het je niet lukt om uit deze negatieve spiraal te komen, kan het zover komen dat je het totaal niet meer ziet zitten en niet meer weet wat je moet doen. Negatieve gedachtepatronen en de daarmee gepaard gaande gevoelens hebben de neiging zichzelf in stand te houden. Alle informatie die bij ons binnenkomt die ermee in strijd is wordt genegeerd of weggeredeneerd. Informatie die ermee overeenstemt wordt wel opgemerkt. De pijnlijke emoties die opkomen worden beantwoord met evenzoveel pijnlijk innerlijk commentaar.

Gedachten zijn alleen mentale reacties bij een gebeurtenis. Gedachten zijn niet de werkelijkheid zelf, hoewel we deze twee vaak door elkaar halen. Een gedachte is als een etiket dat je op een pot jam plakt. Het heeft er wel iets mee te maken, maar het is niet de jam zelf. Het verwijst er alleen maar naar. En sommige etiketten stemmen niet helemaal of helemaal niet overeen met de werkelijke inhoud. Aandachtstraining b.v. oefent je erin om niet meteen alles te geloven wat je geest je voorschotelt en je niet met je overtuigingen te vereenzelvigen. Je bent meer dan je gedachten. Gedachten zijn niet de geest zelf. Je kunt gedachten beschouwen als wolken die in de lucht voorbij komen drijven. Maar je geest zelf is als de lege, transparante en uitgestrekte hemel, waar soms veel wolken in zijn en soms weinig, soms donkere en soms lichte. Zelfs als je geest helemaal dichtgetrokken is met sombere grijze wolken, kun je beseffen dat de aard van je geest transparant en ruim is en dat de wolken altijd in beweging zijn en ook weer zullen wegtrekken.

Die transparante en uitgestrekte hemel is wat we (onder)zoeken in een Dialoog. Het paradoxale is dat we er vaak komen door onze gedachten (de wolken) minimale aandacht te geven. Sommige zijn namelijk wel ter zake doende en dat maakt het zo lastig om überhaupt in Dialoog te zijn.
We horen ook vaak dat je "onbevooroordeeld"moet denken.
Ik geloof sowieso niet erg in moeten, maar onbevooroordeeld denken kan volgens mij niet. Dat doet het brein vanzelf. Wat wel kan is veel minder aandacht geven aan de lading van het oordeel. Het voorbij laten gaan als een wolk. Meer berustend aanwezig blijven (en na gisteren; met mededogen, ook voor jezelf). Mijn ervaring is dat waar de Dialoog met een hoofdletter geschreven wordt. Op de blauwe hemel.

(Bron: Kristaldimensies.nl)