Dag 123 - In dialoog met...?

Vandaag verbaasde ik me weer over waar op de wereld dit blog gelezen wordt, Naast het rijtje landen hiernaast kwamen ook Oekraïne (hard nodig daar), Nepal, India, Argentinië voorbij.
Ik ben me bewust van de "robots"die het WWW afspeuren en dus niet wezenlijk geïnteresseerd zijn in dialoog maar meer in wachtwoorden en surfgewoontes, maar wellicht zitten er wel echte mensen achter.
Naast de schaarse reacties is het schrijven van een blog best een eenzame aangelegenheid. Een tocht die je voor het grootste gedeelte alleen maakt, solo. Ik wist dat toen ik er aan begon. het maakt zelfs sommige trajecten heel spannend en uitdagend als je er alleen voor staat. Maar de Dialoog heeft te maken met wederkerigheid, ontmoeten van anderen en elkaar voeden met nieuwe perspectieven en inzichten.
Ik heb meerder malen geprobeerd om een digitale dialoog op te zetten, maar die kwamen niet echt van de grond. Ik schreef al eerder dat het veel uitmaakt iemand in levende lijve te ontmoeten en in Dialoog mee te gaan.
Desalniettemin ben ik ook een nieuwsgierig wezen. Schierig(gretig) naar nieuw heb ik me laten vertellen door iemand, en niet gierig naar nieuws.
Wie zijn jullie? Waarom lezen jullie het blog? Wat doe je er mee?
Terwijl ik nu schrijf hoor ik het bewuste stemmetje in mijn hoofd al weer roepen dat het geen zin heeft deze vragen te stellen. Vergeefse moeite hoor ik zelfs. maar ik weet ook dat dit gewoon mijn mind is die aan de hand van herinneringen teruggeeft hoe het eerder is gegaan. Het kan nu toch anders. Misschien is het moment nu gewoon wel daar.
Ik doe het gewoon! Ik vraag jullie, lezers van dit blog, passanten en trouwe lezers, wie je bent. Ik vraag je

dat als reactie onderaan op dit bericht te delen met de rest.(Als dat niet lukt kun je het ook mailen naar joop@mensindialoog.nl)  Gewoon je naam, waarom je geïnteresseerd bent in de Dialoog, wat wil je weten/leren/vragen/zeggen? In welk land woon je en hoe leeft de dialoog daar? Ik kan wel duizend vragen bedenken.Geen hele verhalen (mag ook) maar meer kennismaken.
Wie weet levert het wel geweldige ideeën op, levert het mijn kopy voor een dagblog. Gewoon om heel even in dit jaar niet alleen te lopen.
Misschien tot morgen, beste ..........? A domani!

Dag 122 - Dialoog als hart van de Creërende Organisatie

De dialoog kent  een aantal spelregels. Hiermee kan het proces zuiver verlopen. De dialoogcirkel (zie figuur ) is hier een goed bruikbaar instrument om de medewerkers mee te krijgen met de veranderingen. Bezwaren kunnen in de dialoog subtiel en zonder druk transformeren tot andere overtuigen en nieuw gedrag. Ten eerste is er het beginsel van verbinden . Dit betreft het gevoelsmatig aspect. Verbinden betekent dat iedereen gerespecteerd, (her)erkend wordt in zijn standpunt en gewaardeerd wordt om zijn inzet. Het principe van Covey’s , eerst begrijpen en dan begrepen worden gaat hier goed op. Komt er een bezwaar van een medewerker, dan zal de manager en gespreksleider niet meteen inhoudelijk moeten reageren met een: ‘ja maar…”. Dat is ontegenzeggelijk een recept voor welles-nietes-discussie en de medewerkers wordt feitelijk ontkend. Beter is de opmerking van de medewerker te herhalen zonder oordeel.

Een van de diepste wensen van ieder mens is om bevestigd te worden. En uiteraard omgekeerd heeft men een grote aversie om ontkent te worden. Door het herhalen van de vraag voelt men zich gewaardeerd en begrepen. Om die reden wordt zo vaak al een groot gedeelte van de weerstand weggenomen. Dit zal overigens niet verward moeten worden met het instemmen van het standpunt. Dat is wat anders, De manager geeft alleen aan dat hij de opmerking begrepen heeft. Daarbij moeten bezwaren teruggebracht worden tot echte bezwaren. Of te wel de bezwaren achter de bezwaren. In de praktijk valt het wel mee met de wil om te veranderen. Het zijn vaak bezwaren van persoonlijke of emotionele aard die boven tafel komen.

Dit proces moet net zolang doorgaan tot dat alle bezwaren of terughoudendheid die de nieuwe identiteit en overtuigingen in de weg staan besproken zijn. Wat dan uiteindelijk overblijft is een gedeelde zienswijze en een identificatie met de nieuwe identiteit.

Sterke organisaties (bijvoorbeeld Starbucks ) hebben namelijk een zodanige krachtige identiteit waar medewerkers zich mee verbinden dat ze daardoor bereidt zijn hun eigen overtuigingen, waarden en normen op te offeren ten gunste van het groter geheel. Maar is die eenduidige identiteit ( een identiteit is een zijnstoestand) er niet dan gaat Sheakspare ’s credo ‘to be or not to be’ feilloos op. Wat dat betreft is er geen middenweg. Bij een gebrek aan een eenduidige identiteit ontstaan dan ook altijd subidentiteiten op bijvoorbeeld afdelingsniveau of erger nog; op individueel niveau. En dus onderlinge tegenstrijdige belangen waar men acteert op een lager niveau en er is een versnippering van de organisatie-energie. Het collectief creatiemechanisme is echter een zeer krachtig instrument om wel die noodzakelijke organisatie-eenheid te verkrijgen.

Verbinden
Het is gebaseerd op de universele (on)bewuste behoeften van de mens om een bijdrage te willen leveren aan iets dat groter is dan hem zelf. Want wie verder kijkt dan bezwaren ziet bij medewerkers een krachtig sluimerend verlangen. Een verlangen om zich bij een collectief aan te sluiten om grootse prestaties neer te zetten. Zodoende ontstaat werkelijke bezieling . En bezieling is verlangen. Verlangen naar iets groter dan jezelf te ervaren. De ziel verlangt en des te vuriger dit verlangen des te gepassioneerder men zal zijn. Want passie betekent brandend verlangen.

Het tweede beginsel is dat van begrenzen . Dit heeft te maken van het normatief karakter en het wilsaspect van de dialoog. De manager moet strak de grenzen bewaken ten aanzien van zaken als, voor de beurt praten, overstemmen, intimidatie, negativiteit of cynisme, discriminatie, beledigingen, persoonlijke aanval of afdwaling van het onderwerp. Deze grenzen moeten worden aangegeven voor aanvang van de discussie. Het goed bewaken van de grenzen geeft een veilige context waar men zich vrij voelt om zonder voorbehoud of angst voor represailles te spreken.

Het derde beginsel is die van motivatie . Dit betreft de argumentatie, het rationele aspect, in de discussie. Een van de hoofdzondes is vaak de ja, maar.. die bij velen op de mond bestorven lijkt te liggen. Ja maar.. betekent eigenlijk nee, of alles wat je hiervoor gezegd hebt is niet waar. Dank u wel! Beter is te argumenteren met ja en. ‘Ja zo kan je het zien ik zie het zo…’ Dit geeft een veel betere vorm van discussiëren en lijdt vaak tot een hoger vorm van consensus. In plaats alleen inhoudelijk te reageren wat de laatste gezegd heeft. Daarnaast geldt hier dat twee of meer waarheden naast elkaar mogen bestaan. Dus dat afwijkende meningen mogen bestaan. En dat afwijkende meningen geen punt is van goed of kwaad maar van een gezichtspunt.

Het vierde beginsel is dat van de inspiratie.  Dit betreft de verbeelding. Belangrijke vragen hierbij beginnen vaak met ‘stel’… of ‘kun jij je voorstellen dat?‘. ‘ Stel je eens voor dat wij met zijn allen zo succesvol zouden zijn dat we aan iedere klant twee keer zoveel zouden verkopen, kun jij je eens voorstellen wat dat zou betekenen?’. Hoe sterker de beleving, hoe sterker het verlangen wordt aangewakkerd, des te sterker zal de drang zijn om het collectief te willen manifesteren. De emotie speelt hier een belangrijke rol. Emotie komt namelijk van E(energie) en Motie(in beweging zetten). Een sterke positieve verbeelding geeft inspiratie en bezieling en dat gaat altijd gepaard met een krachtige emotie en zal het collectief een onstuitbare drang geven ( in beweging zetten) tot actie daartoe.

Verbeelding zorgt ook voor de noodzakelijke neurologische paden om de nieuwe ervaring überhaupt mogelijk te maken. Het overstijgt dan ook de ratio. Teveel veranderingsdiscussies blijven dan ook op het rationele niveau hangen. Daardoor komt de noodzakelijke neurologisch verbindingen en adrenaline, nodig voor het aanzetten tot actie, niet voldoende tot stand. Mensen springen namelijk niet van enthousiasme op de banken van een Powerpoint-presentaties met een SWOT_analyse of een 3% kostenbesparing. Verbeelding echter overstijgt het ja maar, het doet bezwaren verstommen en omslaan tot een positieve vibe  tot succes.

De combinatie van deze beginselen toegepast in de dialoog kan leiden tot een formidabele dynamiek, enthousiasmerende krachten en concrete actie tot een nieuwe gewenste toekomst van de organisatie. De Dialoogcirkel is een krachtige overtuigingsinterventie om medewerkers mee te krijgen bij veranderingen. Door het aangaan van de dialoog verbindt de manager de nieuwe visie aan de medewerkers en zet hen aan tot actie.

Tijdens de dialoog doorloopt de manager de verschillende vlakken van de cirkel. Afhankelijk van de situatie schakelt hij meerdere malen tussen de verschillende communicatiestijlen net zolang totdat enthousiasme en committent voor de nieuwe toekomst verkregen is. (Zie als voorbeeld waar alle elementen van de dialoogcirkel terugkomen: president Obama''s magistrale en inspirerende speech  Ýes we can! )

De dialoog is het hart van de Creërende Organisatie. Het verbindt, het mobiliseert het oneindig en vaak nog latent potentieel in de organisatie, het bundelt en richt eenduidig en krachtig alle energie naar het hoger doel om zo succesvol te zijn. Als leiders de dialoog in hun organisaties weten toe te passen en dergelijke indrukwekkende krachten kan losmaken is er werkelijk niets meer wat hen tegen kan houden om grootste prestaties neer te zetten.

(Bron: Gert-Jan Stempher via http://ez.stempherconsulting.nl/layout/set/print/De-Creerende-Organisatie-4-De-Dialoog/De-Creerende-Organisatie-4-De-Dialoog)

Dag 121 - Combinatie theorie U, Dialoog en Dragon Dreaming

Vorig jaar heb ik meegedaan aan het seminar Creëren vanuit wie jij bent als bijna logisch vervolg op de opleiding dialoogprocesbegeleider.Met de nodige ervaring met dialoog en ook het U-model van Scharmer, was ik erg nieuwsgierig naar de principes van Dragon Dreaming. Voor mij persoonlijk was het hoogtepunt mee te mogen denken met de droom van José Boone over een groots dialoogproject "Deventer zegt nee tegen pesten". Het is een meer dan geslaagd project geworden, mede door de inzichten, verkregen door Dragon Dreaming. Binnenkort wordt er weer een seminar georganiseerd en wil je deze van harte aanbevelen. Ik laat het uitleggen van Dragon Dreaming over aan John Croft, professional international Consultant, Educator, Facilitator, and Trainer in the field of Ecologically Sustainable Community Economic Development


Wil je veranderingen in leven, werk of organisaties soepel laten verlopen en er voor zorgen dat ze beklijven? Daarvoor is het essentieel je eigen ideeën, wensen en dromen te kennen en vorm te kunnen geven in afstemming met je omgeving.
Dat vraagt van je:
• Je verbinden aan wat je werkelijk wilt,
• Openheid voor wat er is en voor wat er wil ontstaan,
• Formuleren van de nodige stappen,
• Én die vervolgens concretiseren.
De combinatie in dit seminar van Theorie U, Dialoog en Dragon Dreaming stelt je in staat om te realiseren wat je werkelijk wilt. Je gaat er praktisch mee aan de slag, zodat je niet blijft hangen in 'erover denken'.

Citaten van andere medecursisten

Cursist Juliane Tissen:“Ik hoopte om los van het hoge tempo van mijn werk in het hbo me te kunnen bezinnen op mijn krachten en mogelijkheden, zodat ik in mijn nieuwe functie, die nu van start gaat, niet meegesleurd ga worden door onrust en drukte, maar me kan blijven verbinden met dat wat ik als wezenlijk  beschouw. Ik hoopte dat door de dialoog de moed tot omzetting zou  groeien. Het langzame tempo van de  workshop heeft me laten ervaren dat ik de kracht en de moed die ik nodig heb om te creëren al in mij draag. Ik kom hier beter bij door los te laten, met anderen hierover uit te wisselen en creatieve uitingsvormen te gebruiken dan door in de snelheid van de alledaagse drukte te spartelen om alles zo goed mogelijk te doen. Het gezamenlijk doorlopen van dit proces en het ervaren  van ieders kwetsbaarheid hierin maakt moedig!“

Cursist Dionne Hogen: “Ik kwam naar de cursus met de volgende vraag: hoe ziet mijn creatie van mijn leven eruit als ik werkelijk vanuit mijn hart en mijn mogelijkheden vorm geef aan mijn leven? In april kreeg ik een ongeluk wat mijn leven op zijn kop heeft gezet en nu nog zorgt voor beperkingen in mijn leven. Met het geloof dat als ik zou creëren vanuit wie ik echt ben, ik de juiste koers kan gaan die zorgt voor voldoende herstel, geluk en inkomen. Praktisch daarbij is de keuze welke werkzaamheden moet ik vooral blijven doen, welke moet ik laten? De cursus heeft mij helderheid gebracht. Helderheid in mijn levensmissie, mijn kracht en mogelijkheden; een duidelijke vooruitblik op mijn levenskoers. Inspiratie voor concrete nieuwe ideeën waar ik gelijk  plan van aanpak voor heb gemaakt.“

Cursist Nynke Schaaf: “De Summerschool was een ontzettend mooie en intense ervaring met ook nog rustmomenten. Ik heb veel geleerd aan de hand van oefeningen met dialoog theory u en dragon dreaming en kan iedereen de drie dagen met Hetty en Kees van harte aanbevelen wanneer je in een moment van transitie zit en bezig bent met de ontwikkeling van een idee. De moed om te creëren wie je bent leert je uiteindelijk jouw eigen weerklank en woorden vinden, keer op keer staat daar de acceptatie van de groep tegenover en de bezielde leiding van Hetty en Kees. Aanrader!”

Conclusie
Ervaren begeleiders, Kees Voorberg en Hetty Oostijen, nemen je mee op dit avontuur. Een avontuur waar creatieve werkvormen op een natuurlijke wijze werden gekoppeld aan theorie. Een cursus waar theorie praktijk wordt (of andersom, het is maar hoe je het wil bekijken). Een aanrader voor wie vanuit gevoel, zonder cognitie uit te schakelen, verlangt om reële stappen te nemen naar werkelijke creatie van persoonlijke of werkgerelateerde dromen en ambities. Ook creëren vanuit wie je bent? 3, 4, en 5 juni 2014 is er weer een cursus. Ik zeg doen! A domani.

(Bron: http://www.tvc.nl/nl/proeverij/848)
Meer info vind je op http://www.dialoogopleiding.nl/pdf/Webtekst_Moed.pdf 

Dag 120 Interreligieuze Dialoog en de Ultieme Realiteit

 Mijn gedachten hangen nog steeds rond het gesprek met Maaike. Ik denk na over de interculturele Dialoog en waar deze steeds weer tegen aan blijft lopen. Raakvlakken zijn er uiteraard met de interreligieuze Dialoog. Het lastige stuk is enerzijds de bereidheid hebben om met andersdenkenden in Dialoog te gaan, maar tegelijkertijd het commitment dat je ervaart voor jouw geloof. Een stuk ter overpeinzing.

De erkenning van het waardevolle karakter van de Dialoog is historisch gezien een recent fenomeen. Deze recente ontwikkeling vindt vooreerst haar wortels in de moderniteit. De centrale plaats die de Dialoog heden ten dage inneemt in ons denken en bestaan, kon slechts werkelijkheid worden door de realisering van de moderne democratische idealen van vrijheid, gelijkheid, tolerantie en autonomie. Slechts dankzij de verwerkelijking van deze ideeën in een moderne democratie, werd het mogelijk de ander te ontmoeten, als iemand die recht heeft op een overtuiging die anders is dan de eigen overtuiging.
De term Dialoog, zoals die gehanteerd wordt door de pleiters van de interreligieuze ontmoeting, bestaat derhalve niet in een soort cultureel vacuüm, maar draagt een hele lading van historische vooronderstellingen met zich mee, die haar betekenis en doelstellingen op fundamentele wijze kleuren. In alle definities van de Dialoog weerklinken zo, hetzij expliciet, hetzij impliciet de idealen van de moderniteit, met name het recht op eigenheid, respect voor alteriteit, vrijheid van mening, fundamentele gelijkheid van mensen, en tolerantie. In dit perspectief profileert de 'deugd van de Dialoog' zich dan ook primair als een reactiewoord. Dialoog verzet zich tegen het monologisch tijdperk, waarin de andersdenkende, of andersgelovige voornamelijk werd benaderd in negatieve termen, als diegene die dwaalde, en moest bekeerd worden.


Onze hedendaagse samenleving kenmerkt zich door multiculturalisme en religieus pluralisme. Andersgelovigen die vroeger behoorden tot een volstrekt vreemde cultuur, onbereikbaar voor het merendeel van de mensen, maken nu, als gevolg van het globaliseringsproces, deel uit van onze existentiële context. Zo exotisch als de ontmoeting met vreemde culturen en andersgelovigen vroeger vaak werd voorgesteld, zo moeilijk blijkt het echte samenleven met andersgelovige mensen vandaag de dag te zijn. Vreemdheid en andersheid worden immers doorgaans als bedreigend ervaren voor de eigen identiteit. Pluraliteit en multiculturalisme creëren een situatie waarin de eigenheid -de eigen waarden en overtuigingen- lang niet meer zo vanzelfsprekend blijken te zijn. Geweld tussen gelovigen van verschillende religieuze tradities vormen een trieste realiteit. De vraag die ons vandaag uitdaagt luidt als volgt:

'Hoe kunnen we temidden van deze religieuze veelheid mensen worden met een eigen identiteit en betrokkenheid, zonder ons af te sluiten voor de rijkdom van de ander?
Hoe kunnen we jonge mensen, die opgroeien in deze zee van pluraliteit en diversiteit laten opgroeien tot zelfbewuste volwassen, zonder angst voor het andere?
Hoe kunnen we hen leren de wereld met een zoekende en nieuwsgierige houding tegemoet te treden, en hen zo te vrijwaren voor de valkuilen van relativisme enerzijds en fundamentalisme anderzijds?'

In antwoord op deze vraag gaan er meer en meer stemmen op om mensen te initiëren in de Dialoog, als enig leefbaar en vruchtbaar alternatief voor angst en conflict. "Iedereen die betrokken is bij het onderwijs aan de jeugd, zal zich zeker bewust zijn van de noodzaak om mensen toe te rusten tot de Dialoog." (KARDINAAL FRANCIS ARINZE)

Dialoog is altijd in eerste instantie een gebeuren tussen personen, tussen mensen van vlees en bloed. De Dialoog tussen de godsdiensten bestaat niet.
Het inzicht dat de mens essentieel een relationeel wezen is, vormt een andere bouwsteen voor de interreligieuze Dialoog. Niet door opgesloten te blijven in zichzelf, maar door zelftranscendentie naar de wereld en de ander toe wordt de mens mens. De mens ontwikkelt zich pas door uit te staan naar en in relatie te treden met anderen. Niehbuhr formuleert het als volgt:
"Een zelf zijn in de aanwezigheid van andere zelven is geen afgeleide ervaring, maar is oorspronkelijk. Kunnen zeggen dat ik ben, volgt niet uit de stelling dat ik gedachten heb, evenmin uit de stelling dat ik een geweten heb dat de wet erkent. Het is veeleer de aanvaarding van mijn bestaan als tegenhanger van een ander zelf."
R.H. NIEBUHR, The Responsible Self, New York, 1963, 65.

Mensen worden als het ware aan elkaar. Een dergelijke visie op het wezen van de menselijke persoon, leidt doorgaans niet tot een Socratische dialoog, maar veeleer tot een Buberiaanse dialoog.
"Er bestaat geen ik op zich. (...) Ik vervolledig me doorheen het contact met Jij; in het worden van een Ik, zeg ik jij. Elk waarachtig leven is ontmoeting".
M. BUBER, Ich und Du (Werke I) Heidelberg, 1983, 78.

Waar relationaliteit en wederkerigheid in het verleden voornamelijk in negatieve termen werd begrepen, met name als afhankelijkheid en zwakte, wordt de dialogale dimensie van het menselijk bestaan nu erkend als zijnde positief. Het is dit recente inzicht in de relationaliteit van de menselijke persoon dat mede aan de grondslag ligt van de centraliteit van het Dialooggebeuren in onze hedendaagse samenleving. De ander is geen bedreiging voor de eigen identiteit. Integendeel, andersheid en vreemdheid zijn de vindplaats van de eigenheid. De ander ontvangen, is altijd een beetje jezelf ontvangen.

De ontmoeting en confrontatie met diversiteit en alteriteit stelt de religies en haar gelovigen voor de volgende levensbelangrijke keuze: 'dood of Dialoog'. Kiezen voor een politiek van isolatie, is kiezen voor de dood. Kiezen voor de dialoog, is kiezen voor het leven. De hoop om een harmonieus samenlevingsverbond tussen alle mensen te bereiken, ongeacht hun religieuze overtuiging, is gevestigd op de interreligieuze dialoog. De enige mogelijke weg naar het leven, is de dialoog die de andersgelovigen niet automatisch als vijanden en als bedreigingen voor de eigen identiteit benadert, maar als vreemden die we gastvrij moeten (leren) ontvangen en leren kennen.
"De Dialoog tussen de beschavingen, de Dialoog tussen de culturen, de Dialoog tussen de godsdiensten - het zijn niets minder dan ontmoetingen tussen mensen die ernaar streven een beschaving van liefde en vrede op te bouwen. Wij zijn allen geroepen om die Dialoog in al zijn verschillende vormen te bevorderen, om zo uiting te geven aan onze waardering voor andere culturen en godsdiensten."
KARDINAAL FRANCIS ARINZE

Andere auteurs leggen eerder de nadruk op het waarheidsstreven dat aanwezig is in alle godsdiensten, en pleiten voor de interreligieuze dialoog als het uitgelezen om de Waarheid op het spoor te komen.
"Uiteindelijk is elke Dialoog gericht op de waarheid. Alle deelnemers delen dezelfde passie voor de Ultieme Realiteit, die de bron vormt van hun geloofsleven. Zij zijn er allen op gericht zoveel mogelijk inzicht te verwerven in de Ultieme Realiteit, die ze allen anders percipiëren. Echte engagement voor de dialoog ontstaat wanneer de deelnemers enerzijds waarachtig geloven in de waarheid van de eigen religie, en anderzijds verlangend uitkijken naar wat zij nog kunnen keren van de andersgelovigen."
J.C. BASSET, Le dialogue interreligieux. Chance ou déchéance de la foi (Editions du Cerf 197), Parijs, 1996.

Uiteindelijk is elke Dialoog gericht op de waarheid. Ik geloof in Dialoog. Tot morgen!

(Bron: Van monoloog naar dialoog, Interreligieuze dialoog als weg naar een harmonieuze samenleving)

Dag 119 - Dialoog vanuit het Nelson Mandela gedachtegoed

Vandaag een warme ontmoeting gehad met Maaike en haar dochter Lenna. Maaike woont al weer een paar jaar in Zuid Afrika en was nu in Nederland voor familiebezoek. Uiteraard kwam het gesprek ook over dialoog in het warme zuiden. Hoe verschillend de culturen zijn in het grote land. Hoe verschillend er wordt omgegaan met de ommezwaai na het afschaffen van de apartheid. Hoe je huidskleur er nog steeds toe doet en dat er meer is dan alleen zwart en wit, maar dat er ook veel kleurnuances zijn die ook weer hun eigen ideeën hebben over wat goed of fout is. Hoe complex het is om de littekens van de geschiedenis bespreekbaar te maken als er nog steeds een groot verschil is tussen rijk en arm. Hoe moeilijk het is om überhaupt met elkaar in gesprek te komen zonder dat iemand zich verongelijkt voelt of denkt haar eigen cultuur te verwaarlozen. Hoe onbewust het gaat, ook al zijn de intenties er achter beslist goed. We hadden een mooi onderzoekend gesprek en het heeft me weer aan het denken gezet. Hoe kun je culturele patronen (lees: gewoontes) bespreekbaar maken zonder dat iemand (onbewust) deze gaat verdedigen.
Ik moest weer even op het WWW en zoeken naar lopende initiatieven in Zuid Afrika met dialoog. Niet verbaasd was ik dat ik naam van een van de grootste uitvoerders van dialoog tegenkwam in de naam van Nelson Mandela. Hoe mooi zou het zijn, dacht ik, wanneer al die mensen die weenden, bij elkaar kwamen hem eerden, hem bijna verafgoden, ook zijn gedachtegoed waar hij zo hard voor gevochten heeft ook zouden uitdragen. Zoals hij het zei:"Het lijkt altijd onmogelijk, tot het gedaan is". Ik zou er graag voor naar Zuid Afrika gaan.

Nelson Mandela (1918-2013) werd in 1993 onderscheiden met de Nobel Vredesprijs. Hij was de leider van het ANC (African National Congress). Mandela heeft 28 jaar gevangen gezeten wegens zijn strijd tegen het bewind van de regerende blanke partij. Tijdens zijn gevangenschap groeide Nelson Mandela uit tot een van de belangrijkste symbolen van de strijd tegen ongelijkheid.
Dialoog met tegenstander
De Nobelprijs werd aan Nelson Mandela uitgereikt omdat hij de dialoog met zijn tegenstander Willem de Klerk was aangegaan om een uitweg uit de geweldspiraal te vinden. Nelson Mandela werd door De Klerk vrijgelaten en er werden vrije verkiezingen georganiseerd. Hierdoor kwam een einde aan de blanke regeringsperiode. Al surfend kwam ik een van zijn erfstukken tegen in de vorm van een centrum dat zijn gedachtegoed levend houdt.

The Nelson Mandela Centre of Memory seeks to contribute to a just society by promoting the vision and work of its Founder and convening dialogue around critical social issues.

Our Founder, the late Mr Nelson Mandela, based his entire life on the principle of dialogue and the art of listening and speaking to others; it is also the art of getting others to listen and speak to each other.
Drawing on the contribution that he, his colleagues and his comrades made towards creating our fledgling democracy, the Nelson Mandela Centre of Memory encourages people to enter into dialogue – often about difficult subjects – in order to address the challenges we face today.

The objective of the Dialogue for Justice is to develop and sustain a dialogue platform promoting the Founder’s legacy. The Centre aims to utilise the history, experience, values, vision and leadership of its Founder to provide a non-partisan platform for public discourse on important social issues, and in doing so, contribute to policy decision-making.

South Africa occupies a unique space in Africa and globally as an example of a country that emerged from the morass of deeply rooted racial, cultural and political divides – primarily because of timely dialogue between all its stakeholders. Yet, the country continues to face a range of complex challenges. It is the Nelson Mandela Centre of Memory’s view that the original spirit of inclusive and open dialogue that broke the political deadlock needs re-invigoration.

Therefore the Centre intends bringing about meaningful conversations among all relevant stakeholders. Drawing on the rich traditions of transformative dialogue, problem-solving and social renewal that made possible South Africa’s remarkable transition, we hope to facilitate greater understanding and awareness about the problems faced by people, particularly in South Africa and Africa, and the possible solutions available to them.

Dag 118 - Mogelijke resultaten van een World Café dialoog

Zelf gebruik ik het world café als dialoogvorm erg vaak, omdat ik steeds weer zie dat de deelnemers naast boeiende resultaten ook vaak naar huis gaan met een geïnspireerd idee over de dialoog. dat dialoog niet zo maar een gesprek is kwam ook al vaker voorbij, maar wat mag je verwachten als je er mee aan de slag gaat? Weer is het Francis Gastmans die ons verteld wat de mogelijke uitkomsten zijn.

Via een World Café kan je op de drie aspecten van de communicatie resultaten verwachten:
                        
1.  Inhoudelijk = de formele inhoud van de dialoog, het thema dat wordt behandeld via de vraag die op tafel ligt, de focus van het gesprek, daar waar het gesprek om draait. Rond die inhoud kunnen concrete antwoorden worden gevonden en verzameld.
Het is noodzakelijk om duidelijke doelen voorop te stellen. Een World Café is een café maar zonder 'café-praat'. Welke inzichten wil je (helpen) bereiken? Welk type antwoord verwacht je? Hoe moeten de ideeën of tips geformuleerd zijn? Hoe concreet wil je de antwoorden? Wil je behalve afzonderlijke concrete antwoorden ook de onderliggende structuur vinden? Is een gesprek aan de oppervlakte voldoende of wil je een of meerdere onderliggende niveaus ontdekken? Welke verbanden wil je naar boven krijgen? … enz.

Wil men concrete resultaten boeken dan moeten de vraag (het thema) en de opdrachten zeer concreet geformuleerd zijn en moet er materiaal ter beschikking zijn om duidelijk vorm te kunnen geven aan de antwoorden. Het meest belangrijke is het formuleren van 'de vraag waar het werkelijk om gaat'. Er is een rechtstreeks verband tussen het formuleren van het thema via een 'betekenisvolle vraag' en de inhoudelijke resultaten die men bekomt!
De formele inhoud van een dialoog kan ook betrekking hebben op de relaties van de deelnemers (bv. de vraag: Hoe maken we het omgaan met elkaar nog boeiender?). Dan gaat het inhoudelijk over relaties, dan is het onderwerp 'relaties' het inhoudelijke aspect niet het relationele aspect van de dialoog!

2.  Relationeel = dat wat er tussen mensen gebeurt tijdens het World Café, hoe ze zich naar elkaar gedragen, wat het effect is van de samenwerking, hoe ze zich betrokken voelen bij het gebeuren. Maar ook: hoe ze zich voelen tegenover de organisatie, hoe ze zich als deelnemer verhouden tot de organisator van het World Café, hoe ze zich aangesproken en behandeld voelen. Het effect op relationeel vlak kan onrechtstreeks worden gemeten, bv. via: een evaluatieformulier op het einde van het World Café, het vaststellen van de tijd van het napraten, het aantal contacten dat wordt gelegd tijdens de 'vrije' momenten, sfeerindicatoren, de levendigheid van de gesprekken, de mate waarin de deelnemers meewerken en zich houden aan de spelregels, … enz.
Het lijkt niet eenvoudig om concrete resultaten voorop te stellen voor het relationele aspect. Toch is het

nodig ook hier duidelijk te zijn. Met welke blik wil je de mensen het World Café zien verlaten? Welke sfeer wil je in het World Café creëren en hoe ga je die meten? Welke relaties wil je zien veranderen na het World Café en hoe? Hoe wil je de deelnemers zich achteraf verhouden tot de organisatie en/of tot het thema? Op welke manier wil je dat besluiten van de organisatie (als gevolg van een World Café) worden ontvangen en gedragen? … enz.

3. Procesmatig = de manier waarop het proces van het World Café verloopt (het verkennend gesprek, de werkbijeenkomsten ter voorbereiding, het World Café zelf, de evaluatie en de communicatie achteraf), de methodes die worden gebruikt, de opeenvolgende stappen, het effect van de methode op het voeren van een dialoog (i.p.v. te discussiëren), de procedures die worden gevolgd, hoe het gesprek tussen deelnemers verloopt, de manier waarop ze samenwerken, … enz.

Het waarnemen van het proces is belangrijk om het verloop van het World Café naderhand te kunnen evalueren. Met de waarnemingen kan je ook beoordelen of de gebruikte methode op andere momenten nuttig kan zijn en op welke manier ze dan aan de concrete vraag moet worden aangepast.
Je kan ook hier concrete resultaten vooropstellen bij de voorbereiding van een World Café. Zo kan je vooropstellen dat de aanpak er toe moet leiden dat er gedisciplineerd wordt gewerkt, dat iedereen participeert, dat bepaalde vaste groepjes open staan voor andere partners, … enz.
Het resultaat van een World Café is ook af te lezen aan het gedrag van de deelnemers nadien. Hoe wordt er nu samengewerkt? Is er iets veranderd aan de manier waarop problemen worden aangepakt? Hoeveel openheid tonen de deelnemers nu naar elkaar? Worden er andere procedures gevolgd? Welke aspecten van de methode heeft men ingevoerd in het dagelijks werk? Heeft men zin om op deze weg verder te gaan? Wat is de volgende vraag van de deelnemers? … enz.

De komende tijd zal ik meer aspecten van het World Café de revue laten passeren. Morgen heb ik een ontmoeting met oud collega Maaike die ook eerder in het blog ter sprake kwam. geëmigreerd naar Zuid Afrika, daar getrouwd en een prachtige dochter gekregen.We gaan het hebben over dialoog in Zuid Afrika.
Tot morgen weer.

(Bron http://www.lemniscaatmethode.be/Lemniscaat_methode/BIB_files/World_Cafe_Concreet_5.1.pdf)

Dag 117 - Het spel "in Dialoog"

Als surfend, na een heerlijke zonnige vakantiedag kwam ik nog een dialoog-spel tegen.
Coachkwadraat heeft met Marjon Leever van Leever Organisatieontwikkeling een spel ontwikkeld dat teams in dialoog brengt over belangrijke onderwerpen, zoals samenwerking, effectiviteit, onderlinge communicatie, vitaliteit en duurzame inzetbaarheid, integriteit en medewerkerschap.
Goede communicatie en samenwerking vragen zelfinzicht, inzicht in de ander en inzicht in het feit dat we onze omgeving steeds kleuren vanuit ons individuele wereldbeeld. Onze interpretaties zullen vaker niet dan wel kloppen en onze werkelijkheid is niet de werkelijkheid. Voor goed communiceren en samenwerken is het van belang u bewust te zijn van deze processen.

Omdat communicatie zo complex is én tegelijkertijd juist zo’n essentiële rol speelt, gaan zij terug naar de basis. Geen communicatietraining, waarbij een trainer u vertelt hoe het moet, maar het zelf doen in een simpele, veilig gestructureerde setting. Daar zit de kracht!
In Dialoog is een spel waarbij een team met elkaar in gesprek gaat over het werk en de samenwerking. Tegelijkertijd is men zich ervan bewust van hoe er in het hier en nu gecommuniceerd wordt. Laagdrempelig en al doende leren de teamleden de principes van de dialoog:
- Luisteren
- Vragen stellen
- Respectvol reageren
- Oordeelvrij reageren
Tijdens het spel is er evenwichtige aandacht voor het proces (de dialoog) en voor de inhoud (werk, samenwerking, teamresultaten).

Waarover in dialoog?
Dit spel biedt u de mogelijkheid om met uw collega’s in gesprek te gaan over bijvoorbeeld:
- Samenwerking en medewerkerschap: Wat verwacht u van elkaar als collega’s? Wanneer is iemand een ‘goede medewerker’? Wat gaat goed in de samenwerking en wat kan er beter? Wat verstaat iedereen onder collegialiteit? Is er vertrouwen binnen het team? Hoe gaat het team om met het geven en ontvangen van feedback?
- Vitaliteit en duurzame inzetbaarheid: Wat zorgt voor stress op het werk? Waarvan krijgt u juist energie? Hoe kunt u langer en vitaler met plezier (blijven) werken? Wat heeft u daarvoor nodig? En hoe kunt u dit realiseren?

Voor wie?
In Dialoog is geschikt voor teams van hoog tot laag in verschillende sectoren. U kunt denken aan monodisciplinaire of multidisciplinaire teams, en ook aan projectteams of management teams.
Wat levert het op?
- Het spel zorgt voor bewustwording, een betere interactie en het geeft alle betrokkenen inzicht in hoe collega’s tegen bepaalde zaken in de samenwerking aankijken. Het lijkt simpel, maar bewustwording en écht
weten hoe de ander ergens over denkt, is de moeilijkste, maar wel de belangrijkste stap voor verandering!
- Het team identificeert sterke en minder sterke punten in de samenwerking en communicatie, en levert zelf aanknopingspunten voor verbetering aan.
- De communicatie in het eigen team verbetert door ervaring met het voeren
van een dialoog.
Uw team aan zet!
Kortom: met het spel wordt actief gewerkt aan het verbeteren van de manier van communiceren (dialoog) én komen concrete verbeterpunten op tafel, die vervolgens door het team zelf verder uitgewerkt worden!
Duurzame resultaten
In Dialoog levert duurzame resultaten in verschillende toepassingen. U kunt het spel inzetten:
- als vervolg bij medewerkerstevredenheidsonderzoeken. In Dialoog is een hulpmiddel om op een veilige en ontspannen manier met elkaar in gesprek te gaan en te achterhalen wat er ‘achter het cijfer’ zit en een aanzet tot verandering te maken vanuit het team zelf.
- als onderdeel van een teamdag/heidag met het accent op de samenwerking en communicatie.
- bij specifieke problemen op het gebied van samenwerking en/of communicatie.
- als onderdeel van projecten, bijvoorbeeld bij de invoering van zelfsturende teams of het bevorderen van vitaliteit en duurzame inzetbaarheid in de organisatie.
- als HRM instrument ten behoeve van kwaliteitsverbetering, waarbij het spel dient als periodieke check op de samenwerking en communicatie.

Meer informatie? mail naar a.m.leever@outlook.com of info@coachkwadraat.nl of kijk op de website