Dag 101 - De magie van Dialoog, transformeren van conflict in coöperatie

Na een lange rit eindelijk aangekomen in het mooie La Caille ontmoette ik Freek en Conny op hun prachtige stuk grond. Al snel raakte we in gesprek en vertelde Conny over haar ervaring met “vergaderen in consensus”. Nog nooit van gehoord, maar zo te horen had het veel raakvlakken met de dialoog. Ze vertelde hoe zij wat onwennig aan de slag waren gegaan met de handgebaren en andere rituelen die bij deze vorm horen, uitgelegd door een overgevlogen Amerikaan. Ik werd steeds nieuwsgieriger. ik zocht en zocht maar kon niets vinden over deze vorm, dus ik zal Conny morgen verdere info vragen om er alsnog op terug te komen. Wel vond ik met zoeken een mooi boek dat me zeker de moeite waard lijkt om te lezen. Een klein stukje van de tekst.

Is de vorm van de dialoog niet veel constructiever dan die van het debat? Ja, vindt onderzoeker Daniel Yankelovich. In zijn boek The Magic of Dialogue: Transforming Conflict Into Cooperation wijst hij op het belang om samen te zoeken naar onderling begrip en overeenstemming. Dat is juist nu noodzakelijk. Yankelovich wijst op een samenleving waarin traditionele banden – huwelijk, gemeenschap, kerk – losser zijn geworden en waarin veel mensen dagelijks een afnemend respect voor anderen ervaren. Dat maakt het streven naar wederzijds begrip belangrijker. De dialoog is een manier om dat te bevorderen. Daarvoor is nodig: gelijkheid, luisteren met empathie en de openheid om zonder te oordelen veronderstellingen ter sprake te brengen. Zo’n dialoog kan altijd en overal. Op kantoor tijdens vergaderingen, maar ook in de ontmoetingen tussen een leraar en leerling, moeder en kind, oudere en jongere.

Of je nu een dialoog houdt met iemand, of debatteert, consensus is altijd een prachtig streven. Het boek ontrafelt twaalf mythen over het begrip. Zoals: een besluit op basis van consensus is altijd zwak, omdat het maar een compromis is. Niet dus. Want in het proces om consensus te bereiken wordt uiteindelijk een besluit genomen waarin iedereen een gedeelde visie met tevredenheid terugziet; het compromis daarentegen is eerder het ongelukkige gevolg van ontevreden mensen die onder protest genoegen nemen met de uiteindelijke beslissing. De zorgen en twijfels die bij een enkeling leven, worden in het consensusmodel juist gehoord en verwerkt in het besluit, waar het compromis liever alle obstakels omzeilt. Een andere mythe is, dat iedereen hetzelfde moet denken. Integendeel. verschillende meningen geven de besluitvorming kracht en nieuwe inzichten, die je juist mist wanneer er alleen maar gelijkgestemden om de tafel zitten.

Daniel Yankelovich

Aan het slot van zijn boek wijst Yankelovich op nóg een reden waarom dialoog belangrijker zal worden. Als jarenlange expert op het gebied van de publieke opinie signaleert hij een groeiende afkeer van experts onder het grote publiek. Het wordt duidelijk, dat de deskundigen geen antwoord kunnen geven op vragen die werkelijk belangrijk zijn. Genoeg mensen die weten hoe je een varkenshart kan transplanteren, genoeg mensen die met cijfertjes kunnen beargumenteren waarom de Betuwelijn er wel of niet moet komen. Maar als je wilt weten hoe je een wereld creëert met meer rechtvaardigheid, rust en creativiteit, dan laten de experts het lelijk afweten. Het debat is de uitingsvorm van de deskundige, de dialoog die van de gewone mensen. Nu bedenkt Yankelovich zich wel twee keer voor hij beweert dat de dialoog dé oplossing voor alle problemen is, maar hij suggereert met overtuiging dat de dialoog dé communicatiewijze wordt waarin mensen met het meeste succes gezamenlijk zoeken naar wijsheid. De tijd dat we daarvoor experts inschakelden, ligt achter ons. Ook in hun overtuiging dat de intellectuele discussie wordt overgewaardeerd, ontmoeten Yankelovich en de redactie van Communities elkaar. In het proces naar consensus, schrijft het blad, worden juist ook andere wijzen van waarheidsvinding meegenomen: gevoelens, ervaringen, intuïtie, inzichten, persoonlijke reflectie. Dat zijn woorden die – hoewel ze steeds meer aan zeggingskracht winnen – in het speelveld van het debat geen ruimte krijgen. De dialoog, is de voorspelling, wordt het gesprek van de dag.

Ik blijf me er in ieder geval voor inzetten, maar ga nu slapen en spreek jullie morgen met hopelijk meer over communiceren in (of vanuit) consensus. Bon nuit!

(Bron the optimist )