Dag 125 - De dialoog of het Maieutisch gesprek

Vandaag is het sjabloon voor het boek dat ik met Kees Schilder aan het schrijven ben aangeboden aan de uitgever om vooraf bekendheid te kunnen geven aan het uitkomen van het boek. Ik voel een kinderlijke spanning als ik weet dat hij de deur uit is. Wat een intrigerende ervaring dat schrijven en meedenken.
Tipje van de sluier weer: cliënt/klant oriënterend werken, leiderschap en dialoog. Wordt vervolgd.

Zowaar een leuke reactie gekregen op het blog In dialoog met .....die ik graag met jullie deel (delen is immers de essentie van dialoog). Jullie eigen reacties blijven van harte welkom.

Hallo Joop,
Daar zou ik ook benieuwd naar zijn, die volgers-of toch robots?- uit al die verschillende landen. Zelf kom ik van veel dichterbij. Ik heb vorig jaar de SPSO afgerond, waar jij ons ook kennis liet maken me de Dialoog. Wat mij er het meest in raakt, is het werkelijk contact maken. Ik werk als vrijwilliger in een hospice en als coach bij 113Online en ben erg geboeid door de communicatie tussen mensen in veranderende organisaties, Het gevoel van alleen lopen herken ik wel, omdat het coachen voor een groot deel op afstand gebeurt. Ik heb daar recent een heel positieve ervaring in opgedaan, door mijn behoefte aan meer overleg, uitwisselen van ervaringen, contact dus uit te spreken. Spannend, maar het werd heel goed ontvangen en er wordt ook nog eens iets mee gedaan. Ik volg je blog met veel interesse en kijk er zelfs naar uit om 'm te lezen! En ik ben ook benieuwd naar al die andere volgers! Groetjes,Wendy
Dank voor je spontane reactie Wendy. Wordt erg gewaardeerd!

Terug naar het blog. Altijd leuk als je weer een stukje tegenkomt van iemand die zijn perspectief van dialoog deelt en dit keer is dat uit de mond van Theo Meereboer. Veel overeenkomsten die we terugvinden in andere blogs, maar toch weer net iets anders geformuleerd. We leren vandaag dat de dialoog ook wel het maieutisch gesprek heet, maar laten we horen hoe Theo het verwoord.

De dialoog  Theo Meereboer 

Theo Meereboer

De oorsprong van de dialoog of het maieutisch gesprek (uitgangspunt van het maieutisch gesprek is dat de standpunten van alle deelnemers waardevol en betekenisvol zijn) moeten we zoeken bij Socrates, zoals hij in de geschriften van Plato is neergezet. Socrates noemde zijn eigen werkwijze  ‘maieutiek’, wat zoveel betekent als verloskunde. Hij gaf hiermee aan dat hij, zoals een  verloskundige helpt bij het ter wereld komen van een kind, hij door het stellen van vragen  mensen hielp bij het ter wereld brengen van hun eigen wijsheid. Het doel van een dialoog is  ook altijd om tot meer wijsheid te komen; om het inzicht in de ter tafel gebrachte  problematiek te vergroten . De literaire vorm die Plato gebruikte om deze werkwijze voor het  nageslacht te bewaren, is de dialoog. Aangezien Socrates zelf niet schreef en er verder  nauwelijks bronnen zijn van Socrates’ werk, zijn de dialogen van Plato de matrix geworden  voor de werkwijze van Socrates.

De mens van tegenwoordig heeft een belangrijk kenmerk dat hem definieert. Alle mensen zijn  in zoverre gelijk, dat ze allemaal verschillend zijn. Ieder mens is uniek en deze uniciteit delen  we met elkaar. Dit noemen we de pluraliteit. Deze pluraliteit maakt dat mensen  noodzakelijkerwijs tot onderling verschillende opvattingen over de werkelijkheid komen. In  een dialoog of maieutisch gesprek staat voorop dat alle deelnemers aan het gesprek unieke  mensen zijn die hun uniciteit aan elkaar tonen en meedelen, verpakt in denkbeelden en  gedachtegangen die ze met elkaar kunnen delen.

De westerse cultuur heeft zich toegespitst op alles wat door mensen met elkaar gedeeld kan  worden. Onze wetenschap, maar ook onze dagelijkse omgang met elkaar kenmerkt zich door  communicatie die uitgaat van het gelijk zijn van alle mensen of van groepen mensen.
Wanneer we iets meedelen aan een ander dan begrijpt die ander me of ik moet die ander uitleggen wat ik bedoel. Toch zit in iedere eigen mening, in ieder denken, hoezeer ook  begrijpbaar voor de ander, ook een element van de eigen uniciteit. In het luisteren naar de  mening en het oordeel van anderen wordt het eigen oordeelsvermogen de mogelijkheid  geboden zich te verrijken aan dat wat iemand zelf niet gedacht heeft en wat mogelijk zelfs  ondenkbaar heeft geleken tot op dat moment.
We kunnen discussie, debat en een dialoog als volgt onderscheiden; Tijdens een discussie probeer je elkaar te overtuigen of je probeert samen tot een compromis, een oplossing te komen. Tijdens een debat is daar geen sprake van, daar doen de partijen nooit water bij de wijn. Ze blijven bij hun eigen standpunt en verdedigen dat zo goed mogelijk. Een van de  afspraken die debaters maken, is dat ze het oneens zijn en dat gedurende het debat ook blijven: ‘we agree to disagree’, zoals de Engelsen zo mooi zeggen. Dus: bij een discussie  probeer je je tegenstander te overtuigen, bij een debat probeer je het publiek te overtuigen. In
een maieutisch gesprek of dialoog staat het zoeken van nieuwe inzichten in de eigen denk- en  beleefwereld centraal. Om dit zoeken goed te laten verlopen kent een maieutisch gesprek een  aantal regels.
Het zijn regels die vooral door de deelnemers zelf moeten worden nageleefd, omdat deze  regels meestal naar een houding verwijzen. Of iemand werkelijk luistert naar een verhaal van iemand anders kan niet van buitenaf worden beoordeeld

1. -Er is geen waarheid, er is slechts de beleving van feiten en structuren waar men geloof aan hecht.

2.- Alle gespreksdeelnemers zijn gelijkelijk verantwoordelijk voor het verloop van het  gesprek. De gespreksleider bewaakt weliswaar ontsporingen , maar dat voorkomt alleen  een mogelijk negatief verloop, terwijl de voortgang en de kwaliteit van het gesprek de verantwoordelijkheden zijn van alle deelnemers.

 3.- Luister naar de ander totdat deze is uitgesproken. Maar al te vaak laten we de ander alleen uitspreken omdat dit een beleefdheidsregel is, maar zit ons hoofd al vol met wat we zelf willen zeggen na het tweede of derde woord van de ander. Hierdoor luisteren we niet naar wát de ander zegt, maar alleen naar het feit dát de ander wat zegt.

4.- Neem de tijd om naar jezelf te luisteren. Wanneer je er over nadenkt zul je merken dat je eigenlijk nooit van tevoren weet wat je precies zult gaan zeggen. Terwijl we spreken zijn we vaak meer bezig met de non-verbale reactie van de ander dan met de inhoud en betekenis van wat we zelf zeggen. Toch kunnen we onszelf verrassen met onze eigen woorden.

5.- Ga er van uit dat de ander dingen zegt die betekenis voor hem of haar hebben. Gooi de woorden van die ander niet weg als een reclameboodschap, maar probeer te begrijpen wat die ander tot die gedachtegang heeft gebracht. Verdiep je inzicht daarin door verder te vragen.

6.- Gebruik geen algemeenheden. In een maieutisch gesprek gaat het om de eigen (be)leefwereld en om de wijze waarop je met jouw eigen beleving om kunt gaan. Probeer dus steeds onderwerpen en argumenten in het gesprek in te brengen die uit de eigen (be)leefwereld komen.

7.- Het gaat er niet om dat de ander door het eigen standpunt wordt overtuigd, het gaat erom dat jouw standpunt naast dat van anderen wordt gelegd met als doel een nieuw standpunt waarin de gedachten van de ander een vertegenwoordiging kennen die er voordien niet was.

Ik hoop dat as woensdagavond in het Dialoogcafe Utrecht we toe mogen komen aan deze 7 uitgangspunten als we ons buigen over het inmiddels containerbegrip Verbinding. Ik ben benieuwd en laat uiteraard na woensdag weten wat er tevoorschijn is gekomen.
Woon je binnen redelijke afstand van Utrecht dan kun je jezelf nog opgeven via http://www.meetup.com/dialoogcafe/events/174264432/ Ik zou het top vinden je daar te mogen ontmoeten als we ons buigen over "testcase verbinding" A domani regazzi