De plek van dialoog in een team(ontwikkeling)

Waar ik persoonlijk veel aan heb gehad als het gaat om teams te helpen meer vanuit dialoog te communiceren is de informatie op teamontwikkelruimte.nl. Dit blogstukje kan dus gerust gezien als een stevige aanrader de website te bezoeken of zelf met de methode aan de slag te gaan. De vier dimensies van de ontwikkelruimte laten treffend zien (en biedt oplossingen) wanneer er in een team geen goede balans is tussen de verschillende krachten, waardoor het team niet goed uit de verf komt (of kan komen). We kunnen niet de hele dag in dialoog, er moet af en toe ook gewoon wat geregeld worden of gedaan. Dit middel geeft krachtige handvatten om de krachten in balans te krijgen.Meer info op www.teamontwikkelruimte.nl
In het ‘Model voor ontwikkelruimte’ zijn de vier dimensies van ontwikkelruimte(en dus 4 krachten aanwezig) Ze worden hier kort toegelicht.
• Toekomst creëren gaat over de gezamenlijke stip op de horizon. Daarin stelt een team gezamenlijk een resultaat of kernvragen vast.‘Gezamenlijk’,want persoonlijke verbinding met de kernvragen of resultaten waar je als team aan werkt, is een belangrijke voorwaarde. Een team werkt niet los van zijn omgeving, het spant zich in om toegevoegde waarde daarvoor te creëren. Een team kan toekomst creëren voor de lange termijn of de korte termijn. Dus ook: ‘Wat willen we vandaag in ons overleg bereiken?’
• Reflecteren vraagt van het team dat het vanuit verschillende perspectieven kijkt naar het vraagstuk en de oplossingen. Wat vindt onze klant of onze opdrachtgever? Past dit binnen wet- en regelgeving? Of: laten we eens kijken vanuit de‘zonnige en de schaduwkant’. Ook reflecteren op de samenwerking en het proces,
maakt deel uit van deze dimensie. Het is een meer beschouwende, onderzoekende dimensie.
• Organiseren gaat over de zaken geregeld krijgen. Heldere afspraken maken met elkaar. Het coördineren van de activiteiten die moeten worden uitgevoerd: wie doet wat, wanneer, hoe en met welke middelen? Ook een belangrijk aspect is het organiseren van (tijdige) betrokkenheid van relevante partijen buiten het team.
• Dialoog voeren is de belangrijkste communicatievorm om ontwikkelruimte te creëren. Actief luisteren en goed (kritisch) doorvragen op de inbreng en ideeën van andere teamleden, echt willen begrijpen wat een ander bedoelt, is cruciaal voor het creëren van ontwikkelruimte. Het vragen van feedback aan elkaar en aan de omgeving maakt hier ook deel van uit.
De ontwikkelruimte bestaat dus uit vier dimensies. Naarmate teams beter in staat zijn om aan al die vier dimensies aandacht te besteden, blijken ze succesvoller te zijn in de verandering, vernieuwing of verbetering waaraan ze werken (Coenders,2008). In een vragenronde onder zeer ervaren facilitators (Delphironde 2) werden 17 succesvolle teams met 17 niet-succesvolle teams vergeleken en werd eveneens die samenhang bevestigd.
Bij de succesvolle teams blijkt dat ze aan alle vier de dimensies aandacht besteden, terwijl alle 17 niet-succesvolle teams aan minimaal 1, maar meestal 2 dimensies, niet of nauwelijks aandacht besteedden
Dit plaatje laat goed zien dat twee van de krachten vertragers zijn en twee juist versnellers. Disbalans betekent dus ook dat het team of stagneert of zaken voorbij holt. Ik liet in mijn eigen trajecten teamleden, na een presentatie, hun voorkeuren opschrijven wat betreft de vier krachten. De meest favoriete op 1 en de minste op 4. Daarna vroeg ik de Reflectoren in hoek 1, de Dialogers in hoek 2, enz. te gaan staan. Mooi om te zien dan dat er in sommige hoeken meerder mensen staan en in sommige weinig of geen. Gevisualiseerd dat er gewerkt moet worden aan uit-balanceren van krachten. Verder heb ik nog een interessant artikel De betekenis van dialoog voor de samenwerking binnen teams van Drs. Peter de Roode (zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij resultaten en gedragsverandering centraal staan. (zie www.pderoode.com). Hij is auteur van het boek ‘Meegaan of dwarsliggen’. Hieronder nog een filmpje over teamontwikkelruimte.
A domani!