Dialoog met een grote D

Wat is dialoog? Ik heb verschillende beschrijvingen en definities, maar helaas is de dialoog vervallen tot een

containerbegrip. Wat is een containerbegrip? Van Dale zegt: “een begrip zonder scherp afgebakende betekenis waaraan de taalgebruiker zelf nader invulling kan geven en dat op veel verschillende toestanden, gebeurtenissen of zaken wordt toegepast.”
Een woord als ‘ding’ is misschien wel het het meest gebruikte containerbegrip. Het laat de lezer (of luisteraar) volledig de ruimte om te bedenken wat dat dan precies is. In die zin is het woord ‘containerbegrip’ trouwens ook een containerbegrip.
Wat bestempelen mensen zelf als containerbegrip? Even googlen op het woord ‘containerbegrip’ leverde de volgende resultaten op: ‘dialoog’, ‘klantgerichtheid’, ‘crossmedia’, ‘competentie’. Duidelijk dat ik dialoog uit dit rijtje zou willen zien.
Ik had het hier over met Aly Cnossen van de gemeente Almere. Ik zei dat we er eigenlijk een ander woord voor zouden moeten bedenken. Zij antwoordde dat een begrip dat de periode van 427 voor Christus tot nu overleefd heeft ook wel bestaansrecht heeft afgedwongen, en daar had ze een punt.
Bij het woord dialoog denk ik aan bijvoorbeeld de volgende beschrijvingen;
Van Dale, Groot Woordenboek der Nederlandse Taal:  Van het Latijn, dialogus, Grieks dialogos hetgeen betekent tweespraak of samenspraak. De vrije doorstroom van gedachten door een groep, wat het

mogelijk maakt voor die groep om inzichten te verwerven waartoe men individueel niet zou geraken.

Zeldin, historicus  Dialoog is een ontmoeting van twee wezens met verschillende herinneringen en

Theodore Zeldin

gewoontes. Zij wisselen niet alleen feiten uit: zij geven er een andere vorm aan, trekken er verschillende conclusies uit, komen op nieuwe gedachten. Dialoog schudt de kaarten, maar creëert ook nieuwe!

 Socrates, filosoof Dialoog in het Grieks dialegesthai; gezamenlijk overleg tussen verschillende mensen met als doel het vinden van een definitie.

Plato, filosoof Een systematische vorm van het ontwikkelen van gedachten die, omdat alles tegen elkaar wordt afgewogen, voor alle betrokkenen tot een meer helder inzicht leidt.

 Bohm, fysicus “Dialogue is a way of observing, collectively, how hidden values and intentions can control our behaviour and how unnoticed cultural differences can clash without realizing what is occuring. It can therefore be seen as an arena in which a sense of increased harmony, fellowship and creativity can arise. The image it gives is of a river of meaning flowing around and through the participants.”

Senge, psycholoog Een werkelijk gesprek, gericht op een gezamenlijk nadenken met het doel inzichten te verwerven die ieder voor zich niet zou kunnen bereiken. In een dialoog begint een nieuw soort geest te ontstaan, gebaseerd op de vorming van een gemeenschappelijke betekenis.

 Buber, filosoof Een uitwisseling tussen mensen, waarin men zich werkelijk op elkaar richt en waarin men elkaar als mens - en niet als object in een sociale functie - beschouwt.

Verhoeven, electrotechnicus Een ‘lerend’ gesprek waarbij management en medewerkers meningen en

inzichten uitwisselen waarbij een echt ‘samen denken’ tot stand komt.

Om dialoog uit de bak met container begrippen te halen schrijf ik voortaan het woord met een hoofdletter. Zoals Bohm in een van zijn boeken schreef over de native indians uit Noord Amerika die zeiden: "talk, talk, talk until the Talk begins" zeg ik nu dialoog, dialoog, dialoog tot de Dialoog begint".

Laten we onderscheid maken tussen het gesprek dat losjes dialoog genoemd wordt en het waarderende onderzoeksgesprek van mensen die bereid zijn hun maskers af te doen.

Dank voor delen en doen van de grote D.