Dialoog tegen pesten

Al de derde dag vraag ik me af hoe ik in godsnaam 365 dagen onderwerpen weet te vinden om over te schrijven. Gelukkig zijn we op zo veel manieren met elkaar verbonden dat de onderwerpen je om de oren vliegen. Vandaag kreeg ik via facebookvriend Wijnand Boon een filmpje gedeeld met daarbij de tekst "A day at work doesn't look like this. What about a day at school?"
 Een heftig filmpje vond ik omdat het je bijna in de
huid laat kruipen van iemand die dat pestgedrag moet ondergaan. Pesten is nu steeds vaker in beeld en in het nieuws en er komen steeds meer suggesties om met pesten om te gaan. Het accent ligt vaak op pesten op school en ik denk dat daar veel winst gehaald kan worden door leerlingen meer dialoog aan te bieden. Een mooi voorbeeld. Een paar maanden mocht ik een klein aandeel leveren in een dialoogontmoeting in Deventer met het motto "Deventer zegt nee tegen pesten". Ik was tijdens een vervolgopleiding voor dialoogprocesbegeleider in contact gekomen met Jose Boone, die tevens projectleider is van Deventer in dialoog. Zij heeft zich het thema erg aangetrokken en tijdens een opdracht binnen de opleiding vroeg zij mij hoe ik dacht dat je 200 mensen, allen uitgenodigd voor de manifestatie en uit verschillende organisaties en instellingen, zou kunnen faciliteren in die dialoog. Ik opperde toen dat je daarvoor eigenlijk jongeren voor moest gebruiken, omdat zij degene zijn die zich kunnen identificeren met het probleem. Het maakt ook indruk op de uitgenodigde volwassenen wanneer de dialoog vorm krijgt door jongeren. Zo gezegd, zo gedaan en Jose vond Het Vliercollege bereid om daar aan mee te werken en kreeg ruim 40 5-VWO leerlingen bereid om "getraind"te worden in het faciliteren in een dialoog. Ik was de bewuste dag aanwezig en was dan onder de indruk van de manier waarop de leerlingen vorm gaven aan hun taak. In het napraten met de leerlingen kwam zelfs vanuit hen de vraag waarom ze eigenlijk geen dialoog op school krijgen. Wel debattraining, maar geen dialoog. Nee tegen pesten, zou, ja tegen dialoog, moeten worden. waarom? Omdat je leerlingen dan de kans geeft te leren echt naar anderen te luisteren naar wat de belevingen van de ander zijn. Programma's als "Over de streep" laten zien dat als leerlingen de kans krijgen elkaar eens anders te ontmoeten en echt naar elkaar te luisteren, een hele hechte groep kan ontstaan. Een groep die voor elkaar opkomt en rekening houdt met elkaar.

Trotse leerlingen na de dialoogmanifestatie.

Nadeel van "Over de streep" is dat het pas tevoorschijn komt als er al veel leed is geschied. Dialoog, gestructureerd gebruikt binnen de klas, kan zorgen dat er leed voorkomen wordt. Het was indrukwekkend op deze jonge mensen zo diep betrokken te zien bij het probleem pesten, maar ook bij de organisatie van de dag.
Dialoog past goed in het voortgezet onderwijs omdat het leerlingen de kans geeft, door naar elkaar te luisteren, nog beter een eigen weg te vinden in hun identiteitsontwikkeling. Omdat iedereen aan het woord komt, en dus ook even kwetsbaar is, worden de kaarten veel vaker geschud wat betreft de verschillende rollen die de leerlingen hebben en zal er dus ook niet snel een permanente omega, laagste in rang, zijn. En dan heb ik het nog niet over de voordelen van dialoog binnen docententeams en binnen het management van scholen, Dialoog op school, het wordt hoog tijd!